Nie widzimy racji w bronieniu niepodzielności kolosa rosyjskiego. Wszystkie motywy wysuwane na rzecz jednolitości Rosji są płytkie, bądź tchną rusofilizmem. „Żółte niebezpieczeństwo”, wysuwane niekiedy jako argument na rzecz wielkiej Rosji, broniącej Europy i Polski przed „żółtymi”, nie jest realne wskutek niebywałego skłócenia się narodów rasy żółtej. Ludy Indii nie toczą ze sobą nieustannych wojen na skutek porządkującego wpływu Angli... More »

Białoruś to wciąż kraina nieznana, miejsce, o którym nie wiemy prawie nic. Bo co jesteśmy w stanie tak naprawdę powiedzieć o współczesnej Białorusi, poza tym, że to kraj, którym rządzi nieprzerwanie od ponad dwudziestu lat Aleksander Łukaszenka, jeden z ostatnich dyktatorów w Europie? Białoruś leży tuż za miedzą, a wydaje się wciąż tkwić w innej rzeczywistości. Bo gdzie jeszcze w Europie nakłada się dodatkowe podatki na bezrobotnych, cz... More »

Po X Sesji Rady Najwyższej Białorusi i odrzuceniu referendum o wcześniejszych wyborach do parlamentu w październiku 1992 r. nastąpiła na Białorusi stagnacja polityczna. Do 1994 r., a więc do przewidywanego terminu nowych wyborów, nic nie zmieni się w polityce państwowej ani w parlamentarnym układzie sił. Wiele jednak może się zmienić w układzie partii politycznych, który dopiero się kształtuje. Wraz z olbrzymią inflacją i brakiem koncep... More »

Wejście w skład państwa polskiego terenów zamieszkałych przez białoruską ludność prawosławną postawiło przed władzami odrodzonego państwa szereg skomplikowanych problemów. Odziedziczona po Rosji carskiej Cerkiew Prawosławna z jej tradycjami nosiła charakter wybitnie antypolski. We wcześniejszym okresie Cerkiew korzystała z uprzywilejowanej pozycji i poparcia władz państwowych, prowadziła bowiem aktywną działalność rusyfikacyjną wśród sw... More »

Gdy 17 września 1939 r. Sowieci napadli na Polskę, nie spodziewali się oporu. I go nie napotkali, bo zdecydowana większość polskich wojsk walczyła z Niemcami. Tym większym zaskoczeniem była dla nich zorganizowana obrona Grodna. Od 20 do 22 miasta bardzo skutecznie broniły polskie oddziały. Nasi żołnierze byli wspomagani przez mieszkańców, w tym przez dzieci i młodzież, a do walki z czołgami użyli butelek z benzyną. Sowieci zemścili się ... More »

Wspomnienia Anieli i Weroniki Kotkowiczanek, dwóch sióstr, zostały napisane po białorusku, tj. w ich języku ojczystym. Prezentuje się je czytelnikowi polskiemu ze względu na poznanie specyfiki i złoŜoności losów mieszkańców Wileńszczyzny. Mają wartość szczególną. Niewielu Białorusinów, którzy po II wojnie światowej i po pobycie w łagrach sowieckich mieszkali w Polsce bądź na Białorusi (lub w ogóle w ZSRR), odwaŜyło się spisać swoje prze... More »

Badania białoruskiej tożsamości narodowej ogranicza się zazwyczaj do wieku XIX i XX. W białoruskiej literaturze historycznej występuje przy tym pojęcie „odrodzenia" narodowego, które jakoby nastąpiło w XIX w. Takiej wizji wydarzeń podporządkowana jest także periodyzacja historii Białorusi, w której z reguły wyróżnia się okres porozbiorowy, trwający, w zależności od szkoły historycznej, sowieckiej czy narodowej, do 1917 lub 1918 r. Błędn... More »

As far as you can see the church domes, that is Ruthenian/Ukrainian land - so they used to say. Perhaps that is why, when indigenous Ukrainians were cleansed from the Kholm, Southern Podlachia, Sian, Boiko, and Lemko regions in 1947, their churches - Orthodox as well as Greek Catholic - were consigned either to destruction or conversion to the Roman Catholic faith. Tumble-down cemeteries and non-Polish-sounding names were all that remai... More »

Jan Czykwin ur. w 1940 r. w Dubiczach Cerkiewnych, woj. białostockie. Poeta. Tłumacz. Historyk literatury. Studia wyższe ukończył w 1964 roku na Uniwersytecie Warszawskim. Profesor U W. Debiutował wierszem w 1957 roku. Dotychczas opublikował zbiory poezji: Idu (Białystok 1969), Świataja studnia (Białystok 1970). Niespakoj (Białystok 1977), Na progu świata (Warszawa 1983), Splot słoneczny (Olsztyn 1988), Swietły mih (Mińsk 1989), Kruhawa... More »

Cykl wywiadów z białoruskimi intelektualistami jest wycieczką do ich podziemnego świata. Pokazuje zmagania Białorusinów w odkrywaniu własnej historii, kultury, języka. Przez lata kazano Białorusinom zapominać narodowe traumy, fałszowano ich historię i izolowano od świata. Nie mogli posługiwać się swoim językiem, propaganda radziecka chciała by stali się sowieckimi ludźmi, by o białoruskości zapomnieli. Nauczyli się więc uciekać i wieść ... More »