Геніюш Ларыса

Ларыса Антонаўна Генiюш (дзявочае прозвiшча МІКЛАШЭВІЧ; 27 ліпеня (9 жніўня) 1910, маёнтак Жлобаўцы каля в. Воўпа Гродзенскага пав. Гродзенскай губ. (цяпер Ваўкавыскі р-н Гродзенскай вобл.) - 7 красавіка 1983, г.п. Зэльва), беларуская паэтка, празаік, грамадскі дзеяч.

Скончыла Ваўкавыскую гiмназiю (1928). Узяла шлюб з Янкам Генiюшам і ў 1937 пераехала ў Прагу, дзе ён вучыўся, а потым працаваў лекарам. Пасля таго, як Чырвоная Армiя заняла ў 1939 Заходнюю Беларусь, быў арыштаваны бацька Ларысы Геніюш. Пасля нядоўгага зняволення ў гродзенскай турме яго расстралялі. Мацi Ларысы Геніюш i двух яе сясцёр выслалі ў Казахстан. У 1937-1948 жыла ў Празе. Наладзiла стасункi з беларускай эмiграцыяй, брала ўдзел у працы ўрада БНР на эмiграцыi. У сакавіку 1943 стала Генеральным сакратаром урада i займалася захаваннем і ўпарадкаваннем архiва БНР. Апекавалася беларускімі эмiгрантамi, палiтычнымі ўцекачамi, беларускімі работнiкамi i ваеннапалоннымi ў Германіі. 5 сакавіка 1948 арыштавана з мужам у Вiмперку (Чэхiя) і 12 жніўня iх перадалi савецкiм уладам. Утрымліваліся ў савецкiх турмах Вены i Львова, з канца 1948 у турме ў Мінску, дзе Ларысу Геніюш дапытваў мiнiстр Дзяржбяспекi БССР Л. Цанава, які беспаспяхова патрабаваў ад яе перадаць архiвы БНР. У лютым 1949 Вярхоўны суд БССР прыгаварыў Ларысу Геніюш да 25 гадоў зняволення ў лагерах. На такi ж тэрмiн быў асуджаны Я. Генiюш. Пакаранне адбывала ў лагерах Iнта i Абедзе (Комi АССР) i ў Мардоўскай АССР. У 1956 разам з мужам часткова рэабiлiтавана, тэрмiн пакарання зменшаны да 8 гадоў, якiя ўжо прайшлi з моманту прысуду. Пасля вызвалення пасялiлiся на радзiме мужа ў Зэльве. Прынцыпова адмаўлялася прымаць савецкае грамадзянства, засталася грамадзянкай Чэхаславакіі. Дом Генiюшаў у Зэльве стаў прыцягальным асяродкам для творчай моладзi Беларусi. Нягледзячы на нагляд КДБ, тут бывалi частымi гасцямi паэты i пiсьменнiкi, мастакi, навукоўцы. Вершы Ларыса Геніюш пісала яшчэ ў гiмназii, а друкавацца пачала ў 1939 у беларускіх перыядычных выданнях "Ранiца", "Беларускi работнiк", "Новы шлях" і iнш. У 1942 у Празе выйшаў першы зборнiк яе паэзii. Пiсала вершы i ў зняволеннi. Пасля вызвалення яе творчасць на працягу 10 гадоў была забаронена. У 1967 пры садзейнічанні Максіма Танка надрукаваны яе першы ў савецкай Беларусi зборнiк "Невадам з Нёмана". Доўгі час Ларысе Геніюш дазвалялi выступаць толькi як дзiцячай пiсьменнiцы (апублікавала дзве кнiжкi вершаў для дзяцей). Пасля заняпаду таталiтарызму пасмяротна былi выдадзены найбольш поўныя i значныя зборнiкi яе твораў. Пахавана ў Зэльве.

Крыніца: http://be.wikipedia.org

 

Геніюш Ларыса :: Publikacje

Геніюш Ларыса, Птушкі без гнёздаў60zł

Птушкі без гнёздаў

Успаміны

Геніюш Ларыса

Ларыса Антонаўна Геніюш (1910—1983) выдатная паэтка з самабытным голасам. Яна прайшла жудасныя этапы, сталінскія лагеры смерці. Твор — шчыры аповед нязломнага, дарэшты адданага Бацькаўшчыне чалавека, бясконца ўлюбёнага ў свой родны край, у людзей сваей зямлі. Аддаючы даніну памяці выдатнай дачцы беларускай зямлі Ларысе Геніюш, Цэнтр беларускай культуры ў Беластоку і Фонд Kamunikat.org выдаюць яе ўспаміны “Птушкі бяз гнёздаў”. 19 снежня ... Więcej »


Геніюш Ларыса, ...унукам.

...унукам.

Вершы і лісты. Без цэнзуры

Геніюш Ларыса

Паэтка і патрыётка Ларыса Геніюш разам з мужам Янкам была асуджаная на 25 гадоў сталінскіх лагераў. Іхразлучылі з сынам, калі Юрку было 12. Пасля вызвалення Геніюшы пасяліліся ў Зэльве, але сын мусіў заставацца жыць у Беластоку. Нарадзіліся ўнукі - Міхась і Алесь. Паэтку выпусцілі да іх тол ькі адзін раз за дваццаць пяць гадоў. Унукам дазвалялі прыязджаць да бабулі раз на два гады. Усё, што магла, яна старалася даць ім у лістах івершах.... Więcej »


Геніюш Ларыса, Лісты з Зэльвы

Лісты з Зэльвы

З эпісталярнай спадчыны (1964-1983)

Геніюш Ларыса

Выдавецкая ініцыятыва “Гарадзенская бібліятэка” выпусціла новую кнігу “Ларыса Геніюш. Лісты з Зэльвы”. Укладальнікам кнігі з’яўляецца Міхась Скобла. Папярэдне дата прэзентацыі прызначана на 24 сакавіка, калі ў Гродна адбудзецца Агульнанацыянальная дыктоўка. “Проста дзіву даешся, як далёка і шырока бачыла Ларыса Геніюш са сваёй зэльвенскай хаты. Інфармаванасці Паэткі можа пазайздросціць і чалавек сённяшняй інтэрнэтнай эпохі. А тады ёй пі... Więcej »


mp3
Геніюш Ларыса, Птушкі бяз гнёздаў

Птушкі бяз гнёздаў

Геніюш Ларыса

Ларыса Антонаўна Геніюш (1910—1983) выдатная паэтка з самабытным голасам. Яна прайшла жудасныя этапы, сталінскія лагеры смерці. Твор — шчырая споведзь нязломнага, дарэшты адданага Бацькаўшчыне чалавека, бясконца ўлюбёнага ў свой родны край, у людзей сваей зямлі. Аддаючы даніну памяці выдатнай дачцы беларускай зямлі Ларысе Геніюш, Беларускае гістарычнае таварыства ў Польшчы і Беларуская інтэрнэт-бібліятэка Kamunikat.org, выдала яе ўспамі... Więcej »


pdf
Geniusz Łarysa, Ptaki bez gniazd

Ptaki bez gniazd

Geniusz Łarysa

Oryginał wspomnień Łarysy Geniusz w języku białoruskim, sporządzony cyrylicą, w wersji maszynopisowej jest zdeponowany w Dziale Rękopisów i Unikatowej Książki w Bibliotece im. Jakuba Kołasa Białoruskiej Akademii Nauk w Mińsku. Ów oryginał stanowił podstawę do przygotowania tłumaczenia w języku polskim. Polskiemu czytelnikowi osobliwa może wydawać się pisownia nazwisk białoruskich. Nazwisko samej Autorki wspomnień pojawia się w książce w... Więcej »


pdf
epub
Геніюш Ларыса, Збор твораў, Т. 1 Паэзія

Збор твораў

у 2 тамах

Геніюш Ларыса

Dwutomowy zbiór utworów wybitnej poetki, córki ziemi białoruskiej, Łarysy Hienijusz został wydany na stulecie jej urodzin. Publikacja zawiera nie tylko poezję, ale także prozę. Włączono do niego także epistolarną spuściznę poetki. Drugi tom jubileuszowej edycji składa się z dwóch rozdziałów: „Proza” i „ Z epistalarnaj spadczyny (1943- 1983)”. Do rozdziału prozy wszedł szkic autobiograficzny „Sto ranau u serca”, który w formie książkowej... Więcej »»


pdf
epub
Геніюш Ларыса, Збор твораў, Т. 2 Проза

Збор твораў

у 2 тамах

Геніюш Ларыса

Zbiór utworów w dwóch tomach wybitnej białoruskiej pisarki, Łarysy Hienijusz (1919 – 1983) został wydany na stulecie jej urodzin. Jest to jak dotąd najpełniejsza, gatunkowo różnorodna, starannie opracowana i opatrzonym komentarzami edycja jej dorobku. W pierwszym tomie znalazły się wiersze i poematy skomponowane i chronologicznie – według książek wydanych za życia autorki, i tematycznie - według publikacji pośmiertnych. Dokładny chronol... Więcej »»


pdf
Супрун Васіль, Геніюш Ларыса, Незабыўныя “ксівы”

Незабыўныя “ксівы”

вершы з падпольнай канцлягернай перапіскі з Ларысай Геніюш

Супрун Васіль, Геніюш Ларыса

Niezabywnyja „ksiwy” to zbiorek wierszy składający się z konspiracyjnej obozowej korespondencji Wasila Supruna i Łarysy Hieniusz. Jest to wymiana listów między osobami, które w tym samym czasie znalazły się w tym samym miejscu i w takich samych, bardzo trudnych, warunkach. Korespondencję tę można nazwać szkołą. Szkołą życia, szkołą poezji. Wasil Suprun, znający Łarysę Hieniusz poprzez jej zbiorek poetycki, który wyszedł w 1942 roku, roz... Więcej »»


pdf
Геніюш Ларыса, Выбраныя творы

Выбраныя творы

Геніюш Ларыса

Do zbiorku utworów wybranych Łarysy Hieniusz, wydanych przez „Biełaruski knihazbor”, weszły wiersze wcześniej publikowane w oddzielnych tomikach poetyckich, a także utwory nowe, istniejące tylko w rękopisach lub w listach. Zbiorek umownie podzielony jest na trzy części: wiersze, sztuka „Spowiedź” i listy. Wszystkie opublikowane utwory opatrzone są komentarzami bliskiego przyjaciela i zaufanej osoby poetki, Michasia Skobły, który też dok... Więcej »»


pdf
Геніюш Ларыса, Гасціна

Гасціна

Выбранае

Геніюш Ларыса

Кнігу слыннай беларускай паэтэсы Ларысы Геніюш (1910 — 1983) склалі вершы, напоўненыя сонечнай празрыстасцю, жыватворнымі, гаючымі сокамі роднай зямлі. У вершах яна заклікае любіць Бацькаўшчыну, свой народ, дадзеную продкамі пявучую беларускую мову. Więcej »


Pierwsza   Poprzednia   [1-5]   Następna   Ostatnia