Расповеды старажылаў пра нялёгкі і ў большасці сваёй трагічны лёс кожны раз мяне хвалявалі да глыбіні душы. Пра жыццё беларусаў (асабліва «заходнікаў») пры царскай Расеі, за польскім часам ды і пасляваенным бальшавіцкім «вызваленні». Трагічны час Другой сусветнай вайны, якая забрала траціну беларускага насельніцтва, заўжды аддаваўся болем ў сэрцы. Збіраючы гістарычныя звесткі мінулага стагоддзя, іншы раз даводзілася нават шкадаваць, што сваімі пытаннямі прымушаў старых сваіх землякоў зноў і зноў у думках вяртацца да трагічна перажытага імі мінулага. Але цяпер сведкі таго часу пасмялелі і амаль без боязі распавядаюць пра ўсё, што не так даўно было ў поўнай забароне. Распавядаюць з надзеяй на тое, што ў рэшце рэшт пра іх складаны і нялёгкі жыццёвы лёс даведаюцца іншыя. Што, нарэшце, будуць абнародаваныя і несправядліва выкрасленыя з памяці імёны загінулых іх родных і блізкіх, частку якіх ужо атрымалася вярнуць з забыцця. (Ад Аўтара)