Гродна — старэйшы беларускі горад і сучасны буйны прамысловы і культурны цэнтр Савецкай Беларусі. Яго гісторыя ідзе з сівой старажытнасці, а першае ўпамінанне ў пісьмовай крыніцы адносіцца да 1128 года. Назва горада, які ўзнік з невялікай крэпасці на тэрыторыі рассялення славянскага племя дрыгавічоў, узяла пачатак ад слоў «гарадзіць», «абгароджваць». Не выпадкова ў старажытных летапісах ён часта ўпамінаецца як Гародна ці Гарадзень. Заснаваны горад на сутоцы рэк Нёмана і Гараднічанкі, у цэнтры перасячэння важнейшых гандлёвых і ваенных шляхоў, што ў многім вызначыла яго лёс. Барацьба за ўмацаванне Русі тут заўсёды ўспрымалася як агульная справа. Ужо ў скупых радках Іпацьеўскага летапісу, у бессмяротным «Слове аб палку Ігаравым» горад над Нёманам паўстае як фарпост на паўночна-заходняй ускраіне Старажытнарускай дзяржавы. 3 другой паловы XII стагоддзя ён становіцца цэнтрам удзельнага княства, аднак не парывае сваіх сувязей^ з іншымі рускімі землямі. «Гарадзенскія трубы» не раз клікалі палкі ў паход супраць полаўцаў і татара-мангольскіх ордаў, нямецкіх псоў-рыцараў, шведскіх захопнікаў, экспансіі літоўскіх і польскіх феадалаў, каталіцкай царквы, нашэсця арміі Напалеона. (фрагмент)