Białoruski drugi obieg w Polsce 1981 –1990

Dekada lat osiemdziesiątych była szczególnym okresem w historii narodów Europy Wschodniej. Trudności ekonomiczne polskiej gospodarki socjalistycznej stały się jedną z przyczyn niezadowolenia społecznego. Wydarzenia z sierpnia 1980 roku przyczyniły się do krótkotrwałej liberalizacji polityki państwa i tym samym wzrostu aktywności społecznej. Atmosfera posierpniowa nie ominęła również mieszkających w Polsce Białorusinów. Nieoczekiwanie, po raz pierwszy od dziesięciu lat, problematyka białoruska zaczęła pojawiać się na łamach białostockiej prasy . Zmieniająca się sytuacja polityczna zaczęła wpływać na postawy poszczególnych jednostek. Sztucznie utajniane w latach siedemdziesiątych problemy religijne i narodowe Białostocczyzny stały się sprawą publiczną. Dotychczas były one tłumione przez aparat administracyjno-partyjny. Ważnym elementem wydarzeń tego okresu było uzewnętrznienie w ruchu solidarnościowym religijności, która w ówczesnych warunkach nabierała jakościowo nowego wymiaru , stawała się istotnym elementem życia społecznego i politycznego. W warunkach białostockich jeszcze mocniej były widoczne podziały religijne i narodowościowe. Polskość w coraz większym stopniu była utożsamiana z katolicyzmem. Zmieniające się życie polityczne nie pozostało bez wpływu na ludność białoruską. Wcześniej powszechnym zjawiskiem było ukrywanie przez nią wiejskiego pochodzenia, unikanie określenia się wyznaniowego (nie wspominając już o narodowym).