Кароткі нарыс беларускага пытаньня

У канцы 20-ых гадоў мінулага стагодзьдзя ўсім было зразумела, што з беларускім рухам варта лічыцца. І выбудоўваць сваю палітыку з аглядкай на шматлікія беларускія асяродкі. А каб гэта рабіць, трэба было мець добрае ўяўленьне аб Беларусі. Гэтага якраз і бракавала. Таму ў 1928 г. у Варшаве выйшла кніга "Кароткі нарыс беларускага пытаньня", прызначаная для службовага карыстаньня агентамі польскіх спэцслужбаў. Так склалася, што гэта кніга зьяўляецца найбольш поўным зборам дакумэнтаў, фактаў і матэрыялаў па гісторыі беларускага нацыянальнага руху таго пэрыяду. "Кароткім нарысам беларускага пытаньня" карысталіся пры напісаньні сваіх прац беларускія гісторыкі Польшчы. У бібліятэках Масквы, Беластока і Варшавы захавалася некалькі асобнікаў згаданай кнігі. Па-беларуску яна ўпершыню зьявілася на старонках часопіса "ARCHE". Дагэтуль невядома, хто зьяўляецца аўтарам "Кароткага нарысу беларускага пытаньня". Андрэй Вашкевіч, які разам з Алесем Пашкевічам і Андрэем Чарнякевічам рэдагаваў кнігу, адзначае, што "калі нам трапіла ў рукі гэта рэч, мы вырашылі яе надрукаваць. Гэта квінтэсэнцыя гісторыі беларускага руху. Тут сабраныя ўсе галоўныя дакумэнты і факты".