Latopisy Akademii Supraskiej, vol. 3

Latopisy Akademii Supraskiej

Język naszej modlitwy - dawniej i dziś

vol. 3

Publication Place: Białystok

Publication Date: 2012

Editor: Pawluczuk Urszula

Publisher: Fundacja „Oikonomos”

Sizes: 208 s.

ISSN: 2082-9299

Book Collection: BTH — the library of the Belarusian Historical Association, ul. Proletariacka 11, Białystok (hardcopy)

Copy Numbers: BTH — [1989.]

Znaczenie szerzenia religii w językach narodów nawracanych uświadomiono już w czasach działalności misyjnej apostołów Słowian świętych Cyryla i Metode-go wśród Chazarów i Słowian1. Z tego powodu Konstantyn (Cyryl) przystąpił do tworzenia alfabetu słowiańskiego oraz przekładu na język słowiański Ewangelii i tekstów liturgicznych na długo przed rozpoczęciem misji morawskiej w 863 roku. Misjonarz stworzył pismo zwane „głagolicą”. Nazwa pisma pochodzi od starosłowiańskiego słowa „głagoł”, co oznacza we współczesnym rozumieniu „głosić słowo”. Twórca pisma słowiańskiego wychodził z przekonania, że każdy naród powinien posiadać własne pismo, zgodne z wymogami języka. Podstawą słownictwa tłumaczonych tekstów stał się dobrze znany Konstantemu i Metodemu słowiański dialekt macedońsko-bułgarski z okolic Salonik. Adresatem dzieła Konstantyna początkowo mieli być przede wszystkim Słowianie zamieszkali w granicach Cesarstwa Bizantyjskiego. Okazało się jednak, że pismo słowiańskie znalazło głównych odbiorców na terenach zamieszkałych przez Słowian południowych i Wielkich Moraw. (Antoni Mironowicz, Ewangelizacja "prostą mową" w XVI wieku", fragment)

Catalog: BTH

Periodicals: Latopisy Akademii Supraskiej

Only in the library of the Belarusian Historical Association (hardcopy)

Contents

Chynczewska-Hennel Teresa, „Mowa ojców potrzebna od zaraz”„Iż Rusi słuszna rzecz dla nabożeństwa po grecku i po słowieńsku uczyć się” (Lithos, Kijów 1644)

Gapska Dominika, Proces zmian języka liturgicznego w Serbskiej Cerkwi Prawosławnej na przykładzie oficjów ku czci świętych Serbek

Kawecka Agata, Petrov Ivan, Skowronek Małgorzata, Polskojęzyczne translacje tekstów kręgu Slavia Orthodoxa: o projekcie systematyzacji i dokumentacji

Kuczyńska Marzanna, „Herezja werbalna” – wokół sporów o prawdę języka objawienia

Ławreszuk Marek, ks., Poszukiwanie przyczyny różnic cerkiewnosłowiańskiego i polskiego tłumaczenia tekstu anafory Liturgii św. Bazylego Wielkiego

Małaszewski Dariusz, Konflikt na tle języka liturgicznego w parafii prawosławnej w Legnicy

Mironowicz Antoni, Ewangelizacja „prostą mową” w XVI wieku

Naumow Aleksander, Język modlitwy jako deklaracja ?

Parafianowicz Halina, Alaska w dobie rosyjskiej kolonizacji i jej języki liturgiczne

Pawluczuk Urszula, Białorutenizacja i ukrainizacja języka liturgicznego w Kościele prawosławnym w II Rzeczypospolitej

Płoński Roman, ks., Ewangelia w służbie liturgicznej (przygoda liturgiczna tekstu Ewangelii św. Jana 20, 6-7)

Stamatoski Zdravko, Nowe strategie i dyskusje dotyczące współczesnych macedońskich przekładów Biblii oraz tekstów liturgicznych

Stawecka Krystyna, Ikona Matki Bożej „Krzew Gorejący” jako wizualizacja tekstów liturgicznych

Stradomski Jan, Ortodoksja języka czy język ortodoksji? Argument lingwistyczny w sporze reprezentantów Kościoła łacińskiego i Cerkwi ruskiej w dobie kontrreformacji

Костадинова Петя Т., Языковые и культурные склады в Болгарии к употребляемому в богослужении языку

Кравецкий Александр, Литургический самиздат XX века: языковые особенности и проблемы рецепции

Людоговский Феодор, свящ., Языки современной акафистографии: локальные традиции и их взаимодействие

Темчин Сергей, Пели ли православные восточные славяне XV-XVI веков псалмы по-древнееврейски

Worth reading:

Latopisy Akademii Supraskiej, vol. 11

Latopisy Akademii Supraskiej

Dzieci w kulturze duchowej Prawosławia

vol. 11

Bieżący numer Latopisów Akademii Supraskiej wychodzi w roku dwóchsetnego jubileuszu kanonizacji Gabriela Młodzieńca oraz siedemdziesiątej piątej rocznicy męczeńskiej śmierci prawosławnych mieszkańców powiatu Bielsk Podlaski, wyniesionych na ołtarze w 2020 roku przez Polską Cerkiew Prawosławną (w tym kilkoro dzieci i młodzież). Upamiętnione zostało także 600-lecie śmierci wybitnego metropolity kijowskiego – Grzegorza (Cam... More »


Latopisy Akademii Supraskiej, vol. 10

Latopisy Akademii Supraskiej

Studia ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Naumowowi na jubileusz 70-lecia

vol. 10

Gdy piszę te słowa, mija właśnie pół wieku naszej znajomości, bowiem poznaliśmy się jako dwudziestoletni chłopcy podczas rocznego pobytu Alika/Saszy Naumowa na ministerialnym stypendium na Uniwersytecie Sofijskim. Urodził się cztery miesiące po mnie, 6 lipca 1949 roku w Ornecie, na Warmii, gdzie jego ojciec, protojerej Eugeniusz, były więzień hitlerowskich obozów koncentracyjnych, jako dziekan gdańsko-olsztyński organizował życie religi... More »


Latopisy Akademii Supraskiej, vol. 9

Latopisy Akademii Supraskiej

Rola laikatu w życiu Cerkwi

vol. 9

Termin laikat pochodzi z języka greckiego i oznacza lud, naród, nację. W Piśmie świętym występuje on bardzo często: w samym mianowniku aż 655 razy, w Nowym Testamencie – 24 razy. W Starym Testamencie termin ten w większości przypadków oznaczał Naród Wybrany. W podobnym znaczeniu używają go ewangeliści. Tak, na przykład, apostoł Mateusz używając słowa λαός pisze: „Ten lud czci Mnie wargami, lecz sercem swym daleko jest ode Mnie” (15, 8).... More »


Latopisy Akademii Supraskiej, vol. 8

Latopisy Akademii Supraskiej

Cerkiew a asymilacja - swój i obcy

vol. 8

Starożytne maksyma brzmi: varietas delectat, co oznacza: odmiana (różnorodność) sprawia przyjemność. Gdy odnosi się ona do środowiska, w którym żyjemy, nie jest już jednak tak oczywista. Szczególnie, gdy dotyczy współżycia ludzi, wywodzących się z odmiennych środowisk narodowościowych, religijnych bądź obyczajowych. Człowiek wobec drugiej osoby jest kimś obcym, często budzącym lęk. Ten lęk to ksenofobia, a więc lęk przed obcością. Zauwa... More »


Latopisy Akademii Supraskiej, vol. 7

Latopisy Akademii Supraskiej

Dawna cyrylicka księga drukowana: twórcy i czytelnicy

vol. 7

Pismo Święte Nowego Testamentu (poza jego ostatnią księgą – Apokalipsą) zajmuje szczególne miejsce w życiu liturgicznym Kościoła prawosławnego. To właśnie z tych dwóch nowotestamentowych zbiorów ksiąg – tzn. Apostoła i Ewangelii – pochodzi najwięcej fragmentów czytanych podczas nabożeństw w ciągu całego roku. Stary Testament (tzw. paremie) przeważa jedynie w dni powszednie Wielkiego Postu. Ostatnia księga Nowego Testamentu nie jest obec... More »


Latopisy Akademii Supraskiej, vol. 4

Latopisy Akademii Supraskiej

Kalendarz w życiu Cerkwi i wspólnoty

vol. 4

Średniowieczne legendy wspominają o misjach, jakie na obszarach Scytii, a więc na terenach rozciągających się na północ od Morza Czarnego, podejmowali święci apostołowie Andrzej i Filip. Pobyt tam św. Andrzeja odnotował już w IV wieku Euzebiusz z Cezarei. Działalność apostoła zostało szeroko rozpropagowana w średniowiecznych kronikach przez mnichów ruskich. Między innymi Powieść lat minionych Nestora odnosi początki chrześcijaństwa na z... More »


Latopisy Akademii Supraskiej, vol. 2

Latopisy Akademii Supraskiej

Kościół prawosławny na Bałkanach i w Polsce - wzajemne relacje oraz wspólna tradycja

vol. 2

Oddajemy czytelnikom drugi numer „Latopisów Akademii Supraskiej”. Tym razem jest on poświęcony wzajemnym związkom religijnym i kulturowym między Bałkanami a Rzeczypospolitą. Wielkim sukcesem było zaproszenie do napisania tekstów znakomitych specjalistów, którzy zaprezentowali wiele istotnych wyników badawczych i w ten sposób wymienili poglądy na temat wzajemnych relacji między Kościołem prawosławnym w Polsce i w krajach bałkańskich. Zap... More »


Latopisy Akademii Supraskiej, vol. 1

Latopisy Akademii Supraskiej

Prawosłąwni w dziejach Rzeczpospolitej

vol. 1

Akademia Supraska uruchamia wydawanie nowego periodyku „Latopisy Akademii Supraskiej”. W założeniach autorów tego przedsięwzięcia jest wydawanie cennych materiałów źródłowych poświęconych Kościołowi prawosławnemu w Rzeczypospolitej, edycja ważnych dokumentów związanych z monasterem supraskim oraz publikacja artykułów i rozpraw poświęconych różnorodnym aspektom działalności Cerkwi. Akademia Supraska skupiająca wybitnych specjalistów z te... More »