Tezy: 1. Rosyjska polityka zagraniczna na przełomie lat 2006-2007 weszła w fazę rewizjonizmu. Cechą wyróżniającą tego etapu jest przede wszystkim dążenie Moskwy do radykalnej przebudowy dotychczasowego modelu relacji z Zachodem, ukształtowanego po zakończeniu zimnej wojny (wcześniej Rosja chciała reformy tego systemu, uwzględniającego jej rolę). 2. Źródeł rosyjskiego rewizjonizmu należy dopatrywać w pierwszym rzędzie w czynnikach subiek... More »

W Bośni i Hercegowinie co najmniej od 2005 raku mamy do czynienia z nową postacią „kryzysu transformacyjnego". Politycy reprezentujący trzy największe zbiorowości etnopolityczne (Bośniaków, Chorwatów i Serbów) poruszają kolejne kwestie sporne i przy użyciu różnych narzędzi politycznych dążą do utrwalenia sporów, a nie do ich rozwiązania. Efektem jest rozpad instytucji i organizacji o charakterze ogólnopaństwowym i zastąpienie ich węższy... More »

Na przełomie 2006 i 2007 roku doszło do najpoważniejszego od lat kryzysu w stosunkach rosyjsko-białoruskich. Wzrost napięcia skłonił władze białoruskie do stopniowej modyfikacji polityki gospodarczej oraz gruntownej przebudowy obozu władzy, a także postawił nowe, dużo trudniejsze wyzwania przed białoruską opozycją. Zainicjowane przez władze procesy nie mają na celu demokratyzacji życia społeczno-politycznego ani pełnej liberalizacji eko... More »

Rok 2009 może okazać się przełomowym w dziejach postsowieckiej Mołdawii. Jej klasa polityczna oraz tamtejsze społeczeństwo stanęły przed fundamentalnym wyborem. Z jednej strony utrzymanie władzy przez rządzącą od 2001 roku Partię Komunistów Republiki Mołdawii oznaczałoby konsolidację autorytarnego systemu rządów lidera partii Władimira Woronina, utrwalenie fasadowości instytucji demokratycznych oraz dalsze lawirowanie między Unią Europe... More »

Stosunki rosyjsko-białoruskie znajdują się w punkcie zwrotnym. Model wypracowany w ostatnich dziesięciu latach, oparty na retoryce integracyjnej bez realnej treści i subsydiowaniu gospodarki białoruskiej przez Rosję, ulega szybkiej redefinicji. Demontaż dotychczasowej formy stosunków dwustronnych zapoczątkowało podniesienie przez Rosję w końcu 2006 roku cen surowców energetycznych dla Białorusi. Dotrzymanie ustalonego wówczas harmonogra... More »

W dziejach Rosji okresom głębokiego chaosu towarzyszyły zwykle kryzysy demograficzne. Tak było podczas XVII-wiecznej „smuty” oraz w okresie wojen i rewolucji początku XX wieku, zakończonych przejęciem władzy przez bolszewików. Rozpad ZSRR także zbiegł się w czasie z kryzysem demograficznym. O ile jednak wcześniejsze kryzysy były spowodowane takimi czynnikami, jak: wojny, głód, epidemie czy represyjna polityka władz, a po ich ustaniu nas... More »

Kaukaz Południowy i Azja Centralna należą do priorytetowych kierunków polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej. Wpływy w obu regionach są przez Rosję postrzegane przede wszystkim jako jeden z kluczowych czynników określających jej pozycję na arenie międzynarodowej i warunek umocnienia statusu mocarstwa. Kaukaz i Azja Centralna są dla Rosji ważne również z gospodarczego punktu widzenia (głównie ze względu na zasobność w surowce natural... More »

Priorytetem polityki energetycznej Ankary jest uczynienie z terytorium Turcji ważnego korytarza tranzytu surowców energetycznych do UE. Turcja chce pełnić aktywna rolę w rozdzielaniu i sprzedawaniu transportowanych przez jej terytorium surowców. Tranzyt i sprzedaż surowców przede wszystkim gazu ziemnego maja stanowić ważne źródło dochodu dla Turcji, ale także narzędzie budowania jej pozycji w regionie i w Europie. Dla Brukseli przyjęcie... More »

Kaukaz Północny jest najbardziej niestabilną częścią Federacji Rosyjskiej: od początku lat 90. trwa konflikt zbrojny w Czeczenii, który stopniowo obejmuje inne republiki regionu, terroryzm na stałe wszedł do politycznego życia Kaukazu, kwitnie przestępczość zorganizowana, utrzymuje się napięcie, wciąż dochodzi do incydentów zbrojnych i zamachów. W ciągu ostatniego roku destabilizacja regionu, negatywnie wpływająca na wiele dziedzin rosy... More »

Zebrani na szczycie w Salonikach w czerwcu 2003 r. przywódcy krajów Unii Europejskiej zapewnili państwa Bałkanów Zachodnich, iż przyszłość ich leży w zjednoczonej Europie oraz, że każdy z krajów regionu ma przed sobą perspektywę członkostwa w UE. Tymczasem konkretne działania nie wskazują na to, by Bruksela planowała rzeczywistą integrację tego regionu w najbliższych latach. Nie podano w Salonikach - jak się tego we wspólnym oświadczeni... More »