Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia powstał w 1990 r. jako jednostka budżetowa administracji publicznej. Jego utworzenie było odpowiedzią na potrzeby demokratycznej Polski w zakresie analizy procesów w Związku Sowieckim, a następnie w państwach powstałych po jego rozpadzie. Obecnie obszar zainteresowań OSW obejmuje Rosję, Europę Wschodnią i Środkową, Kaukaz i Azję Centralną, Bałkany, Niemcy, państwa bałtyckie i nordyckie, Chiny, Turcję i Izrael. Sektorowo badamy również m.in. politykę energetyczną w Unii Europejskiej, połączenia transportowe, handlowe i cyfrowe w Europie Środkowej, a także kwestie bezpieczeństwa europejskiego.
OSW stał się państwową osobą prawną na mocy ustawy z 15 lipca 2011 r. Jego główne zadania to:
- przygotowywanie analiz, ekspertyz i studiów prognostycznych;
- opracowywanie oraz udostępnianie organom władzy publicznej RP informacji o istotnych wydarzeniach i procesach politycznych, społecznych i gospodarczych w otoczeniu międzynarodowym Polski;
- inspirowanie, organizowanie i prowadzenie badań dotyczących państw i regionów, którymi zajmuje się OSW;
- upowszechnianie wiedzy o stanie i tendencjach zmian sytuacji politycznej, społecznej i gospodarczej oraz o rozwoju stosunków międzynarodowych na obszarach zainteresowań Ośrodka;
- promocja polskiej myśli analitycznej za granicą.
Podstawowa działalność OSW finansowana jest w całości ze środków publicznych na mocy corocznej decyzji Sejmu RP. Ośrodek na stałe zatrudnia ponad 40 analityków i zachowuje w swojej pracy niezależność. Jego dyrektora powołuje Prezes Rady Ministrów spośród kandydatów przedstawionych przez siedmioosobową Radę OSW.
Oficjalnym celem przystąpienia Białorusi w 2012 roku do budowy pierwszej białoruskiej elektrowni jądrowej w Ostrowcu było zmniejszenie udziału importowanego z Rosji gazu ziemnego w produkcji energii elektrycznej. Jednak podjęta przez władze w Mińsku decyzja o budowie elektrowni w bliskiej współpracy z partnerami rosyjskimi przekreśliła założony cel. De facto pełną kontrolę nad realizacją inwestycji przejęła Rosja, która niemal w całości... Болей »
Ponad dwa lata po rewolucji na Majdanie system oligarchiczny pozostaje kluczowym mechanizmem kształtującym życie polityczne i gospodarcze Ukrainy. W tym czasie doszło wprawdzie do osłabienia wpływów wcześniej najsilniejszych grup oligarchicznych, jednak żadna - poza tzw. Rodziną, czyli grupą skupioną wokół byłego prezydenta Janukowycza, nie została wyeliminowana. Zdolność oligarchów do utrzymania wpływów wynika głównie ze słabości władz... Болей »
Po wygraniu wyborów prezydenckich w 2010 roku ekipa Wiktora Janukowycza opracowała ambitny program reform dotyczący najistotniejszych obszarów działania państwa. Przywrócenie systemu prezydenckiego tworzyło dogodne warunki do głębokich zmian: dało Janukowyczowi władzę, jakiej nie miał dotąd nikt na Ukrainie. Kijów zapoczątkował reformy systemu podatkowego, emerytalnego, sektora gazowego. Sfinalizowano negocjacje z UE ws. umowy stowarzys... Болей »
Z perspektywy historycznej ostatnie dwie dekady można uznać niemal za złoty wiek w stosunkach polsko-rosyjskich. Po raz pierwszy od kilkuset lat suwerenna Polska i Rosja potrafiły zbudować wzajemne relacje bez odwoływania się do argumentów siłowych, co więcej stworzono bilateralną bazę prawną, której zapisy o „nienaruszalności granic oraz prawie narodów do decydowania o swoim losie" udało się wcielić w życie. Nie zmienia to faktu, że od... Болей »
W piątą rocznicę pomarańczowej rewolucji oraz w przededniu końca prezydentury Wiktora Juszczenki, będącego wówczas uosobieniem nadziei na naprawę państwa, warto pokusić się o próbę bilansu. Czy rewolucyjny w swym charakterze zryw społeczny z jesieni 2004 roku wydał rewolucyjne owoce? Czy doszło do utrwalenia nad Dnieprem mechanizmów demokratycznych, w tym przezwyciężenia postsowieckiego, oligarchicznego modelu państwa? Czy zwiększył się... Болей »
Ośrodek Studiów Wschodnich monitoruje oraz analizuje polityczną, ekonomiczną i społeczną sytuację w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, w Rosji, na Bałkanach oraz na Kaukazie i w Azji Centralnej. Głównymi tematami badawczymi OSW są: sytuacja wewnętrzna i stabilność krajów obszaru zainteresowań OSW, system władzy, relacje pomiędzy poszczególnymi ośrodkami politycznymi, polityka zagraniczna, problematyka związana z rozszerzeniem NATO... Болей »
Po wyborach prezydenckich w marcu 2006 roku Alaksandr Łukaszenka wzmocnił swoją pozycję na wewnętrznej scenie politycznej. Udało mu się utrzymać pełną kontrolę nad obozem władzy i nie dopuścić do pojawienia się w nim ruchów odśrodkowych. Opozycji, wskutek podziałów i braku jasnej strategii działania, nie udało się ugruntować wzrostu poparcia społecznego, jaki nastąpił przed wyborami. Z kolei w białoruskim społeczeństwie dominuje stan bi... Болей »
Rozszerzenie strefy Schengen ma zasadnicze znaczenie dla wschodnich sąsiadów UE, którzy zostali postawieni przed koniecznością poradzenia sobie z bardziej restrykcyjną polityką wizową i graniczną na swojej zachodniej granicy. Z drugiej strony wizy do nowych państw UE będą dla obywateli krajów sąsiedzkich przepustką do prawie całego terytorium Unii Europejskiej. Głównymi bezpośrednimi skutkami rozszerzania strefy Schengen mogą być: zmnie... Болей »
Spektakularne zacieśnienie stosunków i współpracy pomiędzy Niemcami i Rosją w ostatnich kilku latach wywołuje w Polsce - historycznie uzasadnione - obawy. Doceniając wagę tej problematyki, Ośrodek Studiów Wschodnich podjął jesienią 2004 roku inicjatywę przygotowania, przy wsparciu pozarządowego Centrum Stosunków Międzynarodowych, pogłębionej analizy stosunków rosyjsko-niemieckich w latach 1998-2005. Zasadniczym celem projektu OS W i CSM... Болей »
Punkt widzenia - krótkie materiały analityczne prezentujące opinie ekspertów Ośrodka Studiów Wschodnich na temat aktualnych, ważnych dla Polski wydarzeń i procesów zachodzących w Europie Środkowej i Wschodniej, w Rosji, na Bałkanach oraz na Kaukazie i w Azji Centralnej. Ich celem jest zarówno wskazanie w publicznej dyskusji istotnych naszym zdaniem wątków danego problemu, jak i pomoc w wypracowaniu konkretnych rozwiązań politycznych. Болей »