Publication Place: Мінск
Publication Date: 1999
Publisher: Беларускі навукова-даследчы інстытут дакументазнаўства i архіўнай справы
Category: History
Book Collection: KAMUNIKAT — this site (online version)
UDC: 63.2
Supplementary Data: Падрыхтавана ў 1997—1998 гг. у аддзеле археаграфіі БелНДІДАС у рамках навуковай тэмы «Нацыянальная праграма публікацыі архіўнага фонду Рэспублікі Беларусь». Праект ухвалены на Вучонай Радзе Інстытута (31.03.1998). У распрацоўцы гістарычных раздзелаў (XIII—XIX стст.) сваімі парадамі, кансультацыямі, заўвагамі спрыялі гісторыкі i літаратуразнаўцы М. Біч, Д. Бохан Г. Галенчанка, А.Груша, А. Емяльянчык, А.Жлутка. У. Кароткі, Г.Кісялёў, А. Кіштымаў, П. Лойка, Р. Платонаў, I. Саверчанка, Г. Сагановіч, М. Спірыдонаў, В. Чамярыцкі, М.Шумейка. Цалкам тэкст Праекта з улікам заўваг i з усімі Дадаткамі-напрацоўкамі будзе апублікаваны ў матэрыялах Міжнароднай навуковай канферэнцыі «Праблемы беларускай археаграфіі»: Да 175-годдзя выходу ў свет «Беларускага архіва старажытных грамат"(11—12 сакавіка 1999 г.)
У кожнай дзяржаве архіўная справа i ўсё, што з ёю звязана (у тым ліку i археаграфія), з'яўляецца асноваю для заканадаўчай дзейнасці. Менавіта ў старажытных архівах назапашваўся багаты вопыт, у ix адбіваліся асаблівасці таго ці іншага рэгіёна, на падставе якіх складваліся, выпрацоўваліся, фармуляваліся законы. Невыпадкова раней кожны павет i меставы магістрат мелі свой архіў. I па тых законах, занесеных у Статуты ВКЛ, стагоддзямі жыла наша дзяржава. Але не будзем кранаць гісторыю, гэтаксама не будзем чапаць іншыя краіны, дзе архіўнай справе надаецца высокі дзяржаўны ўзровень. Варта нагадаць толькі, як пільна ставілася царская адміністрацыя да нашай беларуска-літоўскай спадчыны. Нездарма ў Археаграфічную камісію прыцягваліся лепшыя навуковыя сілы, бо толькі так можна было абгрунтоўваць сваё «гістарычнае» права на новадалучаныя абшары.
Belarusian Authors: Янушкевіч Язэп
Catalog: Kamunikat.org
Кніга выходзіць да 22.11.2019 — дня перапаховін парэшткаў 20 ўдзельнікаў нацыянальна-вызвольнага Паўстаньня, адшуканых у 2017-2018 гг. на гары Гедзіміна ў Вільні. Захоўваючы аўтарскае права летувіскіх калег да першадруку невядомых археалагічных матэрыялаў, абліччаў інсургентаў, адкапаных на гары Гедзіміна, публікацыя іх у беларускіх і інш. выданьнях — справа бліжэйшай будучыні. Выданьне знаёміць з публіцыстычнай спадчынай Кастуся Каліно... More »
Гісторыка-літаратурныя матэрыялы пра Станіслава-Яна-Эдварда-Казіміра Манюшку, ягоны радавод, творчы шлях і эпоху. More »
Кніга-буклет выходзіць да 200-годзьдзя з дня нараджэньня Паўлюка Багрыма (Paweł Bahrym, 1812-1891?) - загадкавага паэта-самародка XIX стагоддзя, ад якога застаўся ўсяго невялікі вершаваны ўрывак, поўны дзіцячай чульлівасьці і пякельнай гаркаты ад усьведамленьня паднявольнага жыцьця ў акупаванай краіне — Літве-Беларусі. Адвакат, пісьменнік, мемуарыст, паўстанец 1831 года, эмігрант Ігнась Яцкоўскі (Ignacy Jackowski, 1795?—1873), які першы... More »
У тыя нялюдзкія дзесяцігоддзі Коласаўская «Новая зямля» ўспрымалася, дастасуючы словы іншага беларускага класіка пра ўласную творчасць, як «пераможны гімн сярод крыжоў, магіл» (Янка Купала). Сярод родных крыжоў і пустых магіл. Успрымалася, нібы біблейная кніга першымі хрысціянамі з выразным «поглядам на Сусвет як на жывы твор Бога» (Уладзімір Конан). Аднак кожная рэлігія прагрэсу, камуністычная ў тым ліку, неміласэрная да мінулага. У XX... More »
The Shrine by the Islach Yazep Yanushkevich A collection of documents compiled by Yazep Yanushkevich tells 21st century people the 100-year history of one building, the Mother of Jesus Church in Rakau. What is it about this Catholic church that makes it so special? It does not stand out for its architecture or age. However, its history helps understand complicated history of Catholic churches in the Russian Empire, where the trinity ... More »
Звычайна дыярыюшы найвышэйшых прадстаўнікоў духоўнага кліру не вызначаюцца займальнасцю. Што нельга сказаць пра дзённікавыя запісы архіяпіскапа Міхала Галубовіча (1800—1881), занатаваныя ім у 1858—1860 гг. Паколькі ў нататках архірэя можна прачытаць: пра наведванне губеранскага Менску расейскім царом Аляксандрам II; неаднойчы сустрэцца з прозвішчам Багрыма; «паслухаць» арыю ў выкананні В. Дуніна-Марцінкевіча; даведацца, што колішні вуні... More »
Падставай (грунтам) для выдання стаў матэрыял, падрыхтаваны як даклад на ХІІІ Міжнародны з’езд славістаў у Любляне (Славенія, 15-21 жніўня 2003 г.). Творчая спадчына пачынальніка новай беларускай літаратуры В. Дуніна-Марцінкевіча (1808-1884) аналізуецца ў рэчышчы малавядомых фактаў, у цеснай сувязі з эпохай на фоне агульнаславянскага літаратурнага працэсу ў перыяд адраджэння, характэрны для большасці славянскіх культур у XIX ст. (Бел... More »
Кнігу вядомага даследчыка Я. Янушкевіча складаюць працы, матэрыялы для якіх адшуканы аўтарам у архівах Вільнюса і Львова, Масквы і Пецярбурга, Варшавы, Кракава і Вроцлава. Яны па-новаму асвятляюць асобныя бакі жыцця і творчасці В. Дуніна-Марцінкевіча і яго дачкі Камілы, П. Багрыма, Ф. Багушэвіча, В. Сулімы-Савіча-Заблоцкага, С. Манюшкі, М. Гарэцкага, В. Ластоўскага а таксама сучасных пісьменнікаў і даследчыкаў літаратуры. More »
Пасля больш чым паўстагоддзя шальмавання ці проста замоўчвання вяртаецца да нас імя Вацлава Ластоўскага (1883—-1938). Жыццёвы шлях сакратара "Нашае Нівь”, прэм'ер-міністра БНР, акадэміка і неадменнага сакратара Беларускай Акадэміі навук адлюстроўвае паваротныя моманты ў лёсе Беларусі першай трэці XX стагоддзя, і постаць яго займае тут адно з цэнтральных месцаў. Сгесіо свайго — служэнне роднаму краю палітычнай, культурнай і іншай чыннасц... More »
Эсэ маладога, але вопытнага даследчыка беларускай літаратуры мінулага стагоддзя Язэпа Янушкевіча - нечаканая знаходка не толькі для шырокага кола чытачоў, але і для спецыялістаў-літаратуразнаўцаў. Спецыфіка архіўнай працы патрабуе глыбокіх ведаў і вялікага цярпення, энергіі і назіральнасці, схільнасці да аналізу і веры ў посьпех. Нястомныя пошукі і цікавейшыя адкрыцці... Усё гэта ёсць у кнізе, якую аўтар прапануе вашай увазе. More »