Школа ёсць, ці прынамсі мусіць быць, месцам, дзе фармуецца асабовасць чалавека, у тым ліку і як грамадзяніна, гатовага браць на сябе адказнасць за сваё асяроддзе. Гэтае фармаванне асабовасці рэалізуецца ў межах, вызначаных праграмай адукацыйных дзеянняў, але яшчэ ў большай ступені ў спосабах наладжвання стасункаў трох груп, якія ствараюць школьную супольнасць: вучняў, настаўнікаў, бацькоў. Прынцыповую ролю ў фармаванні гэтых стасункаў адыгрывае адміністрацыя школы, цэнтральнай асобай якой мусіць быць, зразумела, дырэктар. Як выглядае сітуацыя ў сучаснай беларускай школе? Ці ўсе вышэй пералічаныя сегменты школьнай супольнасці маюць дастаткова свабоды, каб браць на сябе адказнасць за сённяшні стан і будучыню беларускай адукацыі? Ці ёсць на Беларусі асяродкі, зацікаўленыя адукацыяй, якія лічаць цяперашнюю сітуацыю настолькі неадпаведнай, што гатовыя прысвяціць сваю дзейнасць таму, каб гэта змяніць? Гэта вельмі важна, бо наступствы адсутнасці такой працы могуць быць жахлівыя: вырастуць новыя пакаленні жыхароў Беларусі без разумення, чым можа быць сведамая грамадзянская актыўнасць, схільных да паталогіяў і не адпорных на прапаганду. (П. Фенрых, У. Хільмановіч, Прадмова, фрагмэнт)