Dzieje najnowsze Polski budzą wciąż żywe zainteresowanie ze względu na swoje powiązanie ze współczesnością. Wiele z nich jednak zostaje jakby w mroku, gdyż nie wszystkie zostały do końca wyjaśnione i zbadane. A jeśli nawet badania były podejmowane, to z reguły ten dorobek bywa rozproszony i tym samym utrudniony jest dostęp do niego dla szerszego kręgu czytelników/ Dostrzeganie jego interesu i potrzeb to wzgląd podstawowy, którym kierowali się autorzy niniejszego zbioru studiów i szkiców. Ich pragnieniem było zamieszczenie w prac, które wychodzą na przeciw oczekiwaniom czytelnika, które prezentują te wątki naszych dziejów najnowszych, jakie nie zawsze znajdują odbicie w syntezach i monografiach już opublikowanych. (Od redaktora, fragment)