Extremum Europae

Мяжа, якую даследуе Павал Грэсь, шмат што раздзяляе. Гэтая мяжа аддзяляе Поль-шчу ад Беларусі, а затым Еўрапейскі Саюз ад Усходу, які далей і далей разыходзіцца ад „галоўнай" Еўропы. Па абодвух яе баках прызнаюць іншыя вартасці і палітычныя сістэмы, валюту, рэлігію, таксама іншыя перспектывы на будучыню. Мяжа можа таксама ў нейкім значэнні яднаць, асаблівае значэнне мае для пражываючых у яе цяні людзей, з'яўляецца самым моцным пунктам арыентацыі для гэтых зямель, ёсць сімвалем палітычных, эканамічных ды культурных падзелаў. Мяжа - такі твор, якога не кожны ў змозе прайсці, мае сваіх чыноўнікаў, пільнуючых і выдзеляючых доступ на другі бок. (Сармен Бегларыян, За мяжою, фрагмент)