Tak przy okazji wchodzenia Polski do NATO, jak i w trakcie procesu akcesyjnego do Unii Europejskiej bardzo wiele mówiło się i mówi na temat polskiej „wschodniej specjalności", szczególnym przygotowaniu Polski do kontaktów z krajami położonymi na wschód od Bugu. Nie udało się jednak dotychczas tej ogólnej idei wyrazić w języku programu konkretnych działań. „Wymiar wschodni" UE to hasło rzucone przez Centrum Stosunków Międzynarodowych. Do idei „wymiaru wschodniego" nawiązywał minister spraw zagranicznych Władysław Bartoszewski; również obecny szef dyplomacji powrócił do tej kwestii. Pojawiła się propozycja, by kreowany przez Finlandię wymiar północny potraktować jako wzór dla tworzenia przez Polskę programu „wymiaru wschodniego" Unii Europejskiej. Ciągle jednak „wymiar wschodni" pozostaje postulatem, któremu bardzo trudno przyporządkować zbiór konkretnych pomysłów i inicjatyw - tymczasem negocjacje akcesyjne krajów kandydujących z UE przebiegają coraz szybciej.