На ніве хрыстовай: у пяцідзесятыя ўгодкі сьвятарства 1928 – 1978

Na Chrystusowej niwie- w pięćdziesiątą rocznicę kapłaństwa: 1928- 1978 Wspomnienia Arcybiskup Afanazy(w życiu świeckim Antoni Martas, Nowogródek-1928, Buenos Aires- 1983) był jednym z hierarchów Białoruskiej Autokafelicznej Cerkwi Prawosławnej. Jego szlaki życiowy i kapłański są ciasno związane z historią Białorusi, w wielu miejscach zagmatwane przez czasy i ludzi. On sam tak pisał o swoim życiu: „ Na mój los złożyły się ważne religijne i polityczne wydarzenia na świecie, które bardzo skomplikowały moją służbę w Cerkwi. Urodzony i ochrzczony w łonie Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej czasów carskich, wszakże duchowo rozwijałem się w matczynych ramionach Autokafelicznej Cerkwi Prawosławnej w Polsce, gdzie wstąpiłem do zakonu i otrzymałem łaskę wyświęcenia. Godność biskupa otrzymałem w ciężkich wojennych czasach na mojej ojczystej ziemi białoruskiej, gdzie tworzyła się Białoruska Cerkiew Prawosławna jako samodzielny organizm cerkiewny niezależny ani od Moskwy, ani od Warszawy, ani od Berlina. Tak było w ojczyźnie, lecz na emigracji los zrządził odbywanie posługi arcybiskupiej w jurysdykcji Rosyjskiej Zagranicznej Cerkwi Prawosławnej. Wszystkie wspomniane wspólnoty cerkiewne były dla mnie niby latarnie morskie, które wytyczały mi szlak żeglugi po wzburzonych falach życia. Nie stały się one celem ziemskiego dobrobytu.”