Wycinanka podlaska

Wycinanka należy do charakterystycznych wytworów polskiej sztuki ludowej, a szczytowy okres jej rozwoju przypada na ostatnie dziesięciolecia XIX i początek XX wieku. 5tała się ona najtańszą formą dekoracji wykonywanej najczęściej we własnym zakresie na wsi, a w wielu regionach centralnej i wschodniej Polski była też umiejętnością powszechną. Do jej rozwoju przyczyniła się dostępność taniego białego, a od lat 70. XIX wieku barwnego papieru glansowanego. Wycinanki używane do zdobienia ścian, świętych obrazów, okien czy też gwiazd kolędniczych wytworzyły wiele form i odmian charakterystycznych dla poszczególnych regionów naszego kraju. Niniejsze opracowanie obejmuje mało znane tradycje wycinanki określanej w literaturze przedmiotu „podlaską". W przeszłości nożne -formy wycinanek występowały na terenie całego Podlasia. Obecnie obszar zainteresowania zjawiskiem ograniczony został do powiatu hajnowskiego oraz wschodniej części .powiatu bielskiego zamieszkałych w większości przez wyznawców prawosławia i pokrywającym się ze współczesnym zasięgiem występowania wycinanek dekorujących gwiazdy kolędnicze. Zwyczaj zdobienia ścian wycinanką zanikł po pierwszej wojnie światowej w latach dwudziestych. Do końca lat 60. XX wieku wycinano też papierowe firanki na okna i charakterystyczne boźniczki, czyli zasłonki na ikony. Do czasów współczesnych przetrwała wycinanka w formie ozdób gwiazd kolędniczych, która są nieodzownym rekwizytem obrzędowym związanym ze świętami Bożego Narodzenia. Wycinanka podlaska z okolic Bielska Podl