Publication Place: Менск
Publication Date: 1997
Editor: Вяроўкін-Шэлюта Уладзіслаў
Publisher: Згуртаваньне Беларускае Шляхты
Copyright © 1996 by Згуртаваньне Беларускае Шляхты
Book Collection: KAMUNIKAT — this site (online version); BTH — the library of the Belarusian Historical Association, ul. Proletariacka 11, Białystok (hardcopy); EEDC — the library of the East European Democratic Centre, ul. Proletariacka 11, Białystok (hardcopy)
Copy Numbers: BTH — [1448.]; EEDC — [199]
Шляхі пазбаўленьня шляхецкага стану маёнткаў былі розныя — праз канфіскацыі, зьвязаныя з удзелам у палітычных падзеях іх уладальнікаў, менш - за даўгі апошніх, у выніку адсутнасьці спадчыньнікаў ці шляхам куплі ў казну. Канфіскацыя азначае прымусовае адчужэньне маёмасьці на карысьць дзяржавы без кампэнсацыі страты яго ўладальніку. У Расеі XVIII ст. існавала асобая канцыляршя канфіскацыяў, што адпісвала ў казну маёнткі за нядоімкі, банкаўскія даўгі, нярэдка ў вяльможаў, якія трапілі ў апалу пры перамене вярхоўнай улады. Абсалютысцкі ўрад Кацярыны II, які максімальна ўмацаваў памесную ўладу дваранства, зьнішчыў практыку адвольнага пазбаўленьня маёнткаў. Даравальная грамата дваранству 1785 г. ня толькі забараніла гэта рабіць без суда, але і сьцьвердзіла, што ў выпадку прысуду і па важнейшаму злачынству маёнтак аддаваць законнаму яго спадчыньніку ці спадчыньнікам . Нават пры вымушанай куплі Скарбам прыватнай уласнасьці для любых грамадзкіх, дзяржаўных ці гаспадарчых патрэбаў, неабходна было выданьне спэпыяльнага папскага ўказа. (У. Сосна, Перавод у дзяржаўную ўласнасьць шляхецкіх маёнткаў у канцы XVIII - першай палове XIX стагоддзя, фрагмэнт)
Catalog: Kamunikat.org | BTH | EEDC
Periodicals: Годнасьць
Цяжка ўявіць гістарычны радавод беларускай шляхты ў адрыве ад гэаграфіі яе пражываньня, не гаворачы пра статыстычныя ўяўленьні тых асаблівасьцяў. Таму важна паглядзець на расьсяленьне ваколічнай шляхты паводле рэвізіяў 1783-1785 й 1798-1799 гг., праведзеных царскімі ўладамі ў межах Магілёўскай і Полацкай губерняў. Пададзеныя зьвесткі былі сабраны з вусных дэклярацыяў саміх насельнікаў ваколіцаў і вымярэньняў землямераў Гэнеральнага межа... More »
Гісгорыя вольных муляраў пачынаецца не з цара Саламона, як яны самі цьвердзілі, і, нават. не зь сярэднявечных цэхаў Італіі, як шмат хто мяркуе, але з самых звычайных лёнданскіх клюбаў пач. 18 ст. За кароткі час мулярскія варштаты апанавалі амаль усе разьвітыя краіны сьвету — Францыю, Прусію, Аўстра-Угоршчыну, Злучаныя Штаты Амерыкі, Рэч Паспалітую, Расею ды інш. Масонства ў Рэч Паспалітую пранікае з Прусіі, і з 1784 г., пасьля стварэньн... More »
Сёньня да Вас у рукі патрапіў часопіс Згуртаваньня Беларускае Шляхты. Праз гэтае выданьне мы зьбіраемся распавесьці пра нашую дзейнасьць, пра мэты й жаданьні беларускае шляхты. Але найперш трэба ўсьвядоміць, што гэткае шляхта. Разуменьне таго можа прыйсьці толькі празь веданьне гісторыі нашае Айчыны. I таму асноўная накірванасьць выданьня — гэта мінуўшчьша, вайсковая гісторыя, бо шляхта й войска паняцьці амаль тоесныя. Шляхта паўстала, ... More »