Publication Place: Бялыніцкі раён, вёска Машчаніца
Publication Date: 2008-05
Editor: Вырвіч Барыс
Book Collection: KAMUNIKAT — this site (online version)
Калектывізацыя сельскай гаспадаркі ў Бялыніцкім раёне. У 1928 г. у раёне было створана 6 калгасаў, якія аб’ядноўвалі ўсяго 48 гаспадарак і мелі толькі 801 га зямлі. У 1929 г. райкам КП(б)Б даў устаноўку, каб да восеньскай пасяўной кампаніі 1930 г. у Бялыніцкім раёне было калектывізавана 80 % плошчы сельскагаспадарчых угоддзяў. На працягу зімы 1929-1930 гг. Меркавалася правесці суцэльную калектывізацыю, абагульніць усю рабочую і прадукцыйную жывёлу і сродкі вытворчасці. Для правядзення індустрыалізацыі неабходна было ў кароткія тэрміны атрымаць сродкі з вёскі. Дзеля гэтай мэты павялічваліся аб’ёмы хлебанарыхтовак. Так, на 1929 г. раёну паводле плана трэба было нарыхтаваць 180 т азімых, 270 т яравых. На 20 снежня 1929 г. нарыхтавалі 302 т азімых, 489 т яравых. Акрамя гэтага, даводзілася дадатковае заданне - 184 тоны. Такім чынам, меркавалася нарыхтаваць 634 т, было нарыхтавана 791 т, альбо 124,76 %. Але план нарыхтовак бульбы быў выкананы на 68,2 %, ільну на 96,7 %, ільнасемя на 89,1 %.
Catalog: Kamunikat.org
Periodicals: Бялыніцкая даўніна
Стан мясцовай прамысловасці Бялыніцкага раёна на мяжы 19-20 стагоддзяў. Прамысловасць рэгіёна была заснавана на мясцовай сыравіне. Напрыклад, існаваў шэрага прадпрыемстваў па вырабе таннага сукна - сукнавальні. Яшчэ ў сярэдзіне 19 ст. сукнавальні дзейнічалі ў Сярмяжанцы, Вугольшчыне, Нежкаве, Вялікай Машчаніцы, Забалацці, Рудні, Бялынічах. Працавала некалькі дзегцярных заводаў - у Ключыках, Гуце, Рафалаве, Рубяжы. Шкіпінарнае прадпрыемс... More »
Бялыніцкі раён у другой палове 17 стагоддзя. У 1654 г. распачалася вялікая вайна паміж Расіяй і Рэччу Паспалітай, у склад якой уваходзіла ВКЛ. Пад час гэтай вайны беларускія землі паспыталі жорсткае спусташэнне. У жніўні праз Галоўчын і Бялынічы на захад адыходзіла войска ВКЛ на чале з вялікім гетманам Янушам Радзівілам, якое пераследвалі значна пераўзыходзячыя сілы рускіх ваяводаў Трубяцкога і Чаркаскага. 12 жніўня Радзівіл спрабаваў у... More »
Прамысловасць Бялыніцкага раёна ў 30-я гады 20 стагоддзя. У 1932 г. у раёне дзейнічала 6 малаказаводаў, шпаларэзны завод на чыгуначнай станцыі Друць, у Бялынічах пачаў працаваць ільнозавод, на якім было 66 рабочых. У гады 2-й пяцігодкі ў раёне пераважала дробная прамысловасць: камбінат камунальнай гаспадаркі, гідраэлектрастанцыя, лесапільня, сукнавальня, ільнозавод, хлебазавод, маслазавод, млыны, прадпрыемствы па здабычы жывіцы, леспрам... More »
БНР. Крок да незалежнасьці. Пытанне аб пачатку беларускай дзяржаўнасці да гэтага часу выклікае неадназначныя адказы. У расійскай імперскай гісторыі (да 1917 г.)такое пытанне ўвогуле фактычна не паўставала, бо лічылася, што ніякай беларускай дзяржаўнасці ніколі не было. У савецкія часы ужо інакш: адлік гісторыі беларускай дзяржаўнасці пачынаўся з 1 студзеня 1919 г, калі бальшавікамі была створана Савецкая Беларусь. Натуральна, усё, што б... More »
Бялыніцкі раён пад час заняпаду Рэчы Паспалітай. У 1772 годзе паміж Аўстрыяй, Прусіяй і Расіяй была дасягнута згода аб першым падзеле Рэчы паспалітай, у выніку якога тэрыторыя на ўсход ад ракі Друць адышла да Расіі. Па Друці прайшла новая дзяржаўная мяжа, якая рассекла надвое сучасны Бялыніцкі раён. Пры гэтым частка маёнтка Бялынічы, размешчанага на абодвух берагах ракі, апынулася ў Расіі, а частка - у Рэчы Паспалітай. Усе ўладальнікі м... More »
Развіццё сельскай гаспадаркі на тэрыторыі Бялыніцкага раёна ў пачатку 20 стагоддзя. Буйнейшым бялыніцкім землеўладальнікам быў надворны саветнік Сяргей Александравіч Мясаедаў. Пасля яго смерці ў канцы 1899 года маёнтак Бялынічы перайшоў у сумеснае валоданне яго ўдавы Ганны Мікалаеўны і дзяцей Уладзіміра, Таццяны і Марыі. Пасля падзелу маёнтка фальварк Бялынічы з мястэчкам агульнай плошчай 3074 дзесяціны перайшоў у рукі Таццяны Сяргееўны... More »
Падзеі вайны 1812 года на тэрыторыі Бялыніцкага раёна. 24 чэрвеня 1812 года войскі французкага імператара Напалеона Банапарта пераправіліся цераз Нёман і ўступілі ў межы Расійскай імперыі. Распачаліся ваенныя дзеянні, у зоне іх апынуўся і наш край. Які панёс вялікія страты. Пад час наступлення французкай арміі праз Бялынічы прайшоў корпус пад камандваннем маршала Даву. Тая частка тэрыторыі сучаснага Бялыніцкага раёна, што была ў складзе... More »
Устанаўленне савецкай улады на тэрыторыі Бялыніцкага раёна. Пасля кастрычніцкіх падзей 1917 г. у Петраградзе пачалося ўстанаўленне савецкай улады ў многіх кутках былой імперыі. На тэрыторыі Бялыніцкай і Нежкаўскай валасцей гэты працэс меў складанасці, таму што ў Магілёве знаходзілася Стаўка Вярхоўнага галоўнакамандуючага, дзе рэвалюцыя была ўспрынята адмоўна. Перашкаджалі ўстанаўленню новай улады члены мясцовых арганізацый “Бунда”, "Саю... More »
Бялыніцкі раён у 1918 годзе. 16 лютага 1918 г. Германія паведаміла Савецкай Расіі, што скончыўся тэрмін перамір’я і “пачынаецца зноў стан вайны”. 18 лютага Германія аднавіла ваенныя дзеянні. 10-я нямецкая армія рухалася ў напрамку Мінск - Смаленск - Масква. На цэнтральным напрамку супраць германскай арміі змагаўся Магілёўскі рэвалюцыйны атрад, у якім было нямала мясцовых сялян, 2-я рэвалюцыйная армія пад камандаваннем Р. I. Берзіна. Але... More »
Гаспадарчае жыццё Бялыніцкага раёна напрыканцы 18 стагоддзя. У канцы 18 ст. на тэрыторыі сучаснага Бялыніцкага раёна існавалі тры мястэчкі: Бялынічы, Галоўчын, Эсьмоны. Цэнтрамі маёнткаў былі Бялынічы, Галоўчын, Эсьмоны, Ізобішча, Камяніца, Дзевашычы, Ермалавічы, Клёўка, Галубоўка, Рудня, Карытніца, Бахані, Цяхцін, Дручаны, Пільшычы. Самыя вялікія населеныя пункты мелі: Галоўчын - 116 двароў, Бялынічы - 108, Вуйлава - 78, Забалацце - 62... More »