Współczesne polskie odrodzenie narodowe na Białorusi to historycznie stosunkowo nowe zjawisko związane przede wszystkim z pojawieniem się na mapie Europy niepodległego państwa Białoruś i odrodzeniem narodowym Białorusinów. Dzisiejsza Białoruś to podstawowy substrat terytorialno–etniczny dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Na tym wieloetnicznym i wielokulturowym obszarze w okresie unijnym kształtowała się regionalna polskość uosabiana przede wszystkim z wybitnymi postaciami tych ziem, takimi jak Tadeusz Kościuszko, Konstanty Kalinowski, Stanisław Moniuszko, Eliza Orzeszkowa, Józef Piłsudski, Czesław Miłosz, Jerzy Giedroyc, Aleksander Gieysztor i wielu innych. Białoruskie odrodzenie narodowe rozpoczęło się prawdopodobnie najpóźniej ze wszystkich pozbawionych własnych państw narodów Europy. Na początku XX stulecia pierwsze organizacje białoruskie, nieliczne publikacje w ojczystym języku administracja carska traktowała nie inaczej jak „polską intrygę”. W Sankt Petersburgu nie bez podstaw uważano, że ruch białoruski stanowi nowy polski wymysł, aby destabilizować imperium i odzyskać utraconą niepodległość. Polskość na Ziemiach Białoruskich z kolei ukształtowała się jako wielowarstwowa społeczność w postaci kompletnego układu socjologicznego (szlachta – inteligencja, mieszczaństwo, chłopi) już na początku XIX wieku.