Літаратурная Беларусь

Культурна-асветніцкі праект

12 (184) 2021

Месца выхаду: Мінск

Дата выхаду: 2021-12

Кнігазбор: KAMUNIKAT — гэты сайт (электронны варыянт)

Вакол беларускай мовы з зайздроснай рэгулярнасцю разгараюцца баталіі, і тычацца яны не толькі яе сучаснага стану. Мовазнаўцы і гісторыкі і па сёння не могуць пагадзіцца наконт таго, на якую мову Скарына пераклаў Біблію, што можна лічыць уласна беларускай мовай і з якіх часоў варта адсочваць яе развіццё. Паспрабуем прыгледзецца да мовы Вялікага Княства Літоўскага, бо ўсім вядома: лепей адзін раз пабачыць, чым сто разоў пачуць. Дык як жа прыгатаваць мову ВКЛ? Старабеларуская, канцылярска-славянская, старазаходняруская, стараўкраінская, літоўска-руская, літоўска-славянская, руска-польская, старозападнорусское наречие, простая мова, język polsko-białoruski, Ruthène... Дзяржаўная мова Вялікага Княства Літоўскага цяпер мае каля 40 імёнаў. Дыскусіі аб тым, якое з іх пасуе найлепш, цягнуцца ўжо два стагоддзі і не збіраюцца спыняцца. Мова, якая мае столькі назваў, — страва для сапраўдных гурманаў. Кацёл гісторыі варыць усё, што ў яго трапляе, а вынік адчуваецца на языку. Самі ж жыхары Вялікага Княства Літоўскага называлі сваю мову «руская». Прыклад з артыкула Статута 1588 года: «а писар земский маетъ по руску словы и литеры писати», што значыць «беларускія словы кірыліцкім пісьмом». Мову ж усходняга суседа яны называлі «маскоўская»: «галасы утварывшы мовою московскою»; «подал ку акътыкованю до Як прыгатаваць мову ВКЛ книгъ кгродскихъ Пинскихъ грамоту руским москевским писмомъ… писаную».

Каталёг: Kamunikat.org

Пэрыёдыка: Літаратурная Беларусь

Увесь нумар у адным файле

Зьмест

Акуліч Іван, Сын верны маці-беларусі

Апон Аляксандр, Штаны. Жахлівы выпадак у адной дзеі

Брусевіч Анатоль, Палёт Херувімаў

Быкаў Васіль, «Я быў “ідэалагічным дыверсантам”»

Дубінчына Лізавета, Бадзей Марыя, Як прыгатаваць мову ВКЛ

Жук Алесь, Такой і памятаю…

Календа Сяргей, Мяжа сусвету

Сазонаў Віктар, Трэба піса́ць Фельетон

Скібскі Яўген, Сцежкі да вершаў

Хільмановіч Уладзімір, Цалавацца больш нельга… Мініяцюра

Шалак Аксана, Новы сусвет

Якавенка Тацяна, Воды самоты

Друкаваць старонку Рэкамэндаваць выданьне Паведаміць аб памылцы Статыстыка

pdf