Ёсць у Сібіры свой Беласток... Слова «Сібір» амаль заўсёды ў нашай свядомасці асацыюецца з такімі паняццямі, як «катарга», «ссылка», «дэпартацыя» і да іх падобнымі. I дзеля гэтага ёсць падставы, бо з усіх шляхоў, што вядуць у Сібір, дарога катаржнікаў, ссыльных, дэпартаваных — самая пратаптаная за некалькі стагоддзяў пры розных урадах і рэжымах. I ў той жа час былі і тыя, хто ехаў у гэтыя суровыя краі па ўласным жаданні ў пошуках асабіс... More »

Пад знакам генацыду. XX стагодзьдзе сталася для Беларусі стагодзьдзем генацыду. Ен доўжыцца ад Першай сусьветнай вайны праз рэвалюцыі і грамадзянскую, праз калектывізацыю, сталінскі тэрор, Другую сусьветную, з дадаткам ахвяраў савецка-фінскай да чарнобыльскай катастрофы і сёньняшняй галечы, якая ўжо зьвяла натуральны прырост насел ьніцтва да нуля. Зь пералічанага найбольшыя страты народ Беларусі меў у гады Другой сусьветнай вайны. Нівод... More »

Замак у Міры ўзнагароджаны дыплёмам заслугі Europa Nostra. У студзені 1994 г. агульнаэўрапейская арганізацыя Europa Nostra («Наша Эўропа») супольна зь Міжяародным інстытутам замкаў абвясьціла сьпіс ляўрэатаў узнагароды Europa Nostra за кансэрвацыю і рэстаўрацыю помнікаў у 1993 г. Дыплём Заслугі быў прысуджаны і МІРСКАМУ ЗАМКУ — за зьберажэньне аднаго з найважнейшых помнікаў замкавай архітэктуры ў Беларусі, рэстаўрацыю яго часткі і адпав... More »

Шаноўныя Чытачы! З гэтага нумара «Спадчына» будзе прыходзіць да вас павялічаным да 16 аркушаў аб'ёмам. Доўгачаканая «мажнасьць» выданьня адлюстроўвае як чытацкую патрэбу ў спажываньні духоўных здабыткаў папярэдніх пакаленьняў, так і дзяржаўную матар'яльную фундацыю праграмы Адраджэньня і культурнага будаўніцтва. Шлях да ёмістага нацыянальнага часопіса гістарычна-культуралягічнага зьместу ня быў кароткі. Чытачы сталага веку памятаюць пер... More »

Наваградскія гербы. Да найранейшых крыніцаў, дзе зафіксаваныя звесткі пра наваградскія гербы, належыць гербоўнік, складзены польскім геральдыстам XVI ст. Барташам Папроцкім. У ім гаворыцца, што «ваяводства Наваградскае ўжывае за герб анёла чорнага ў полі чы'рвоным, горад Наваградак ужывае за герб Пагоню, пры якой ёсць Замак». Даты зацверджання гэтых гербаў не згадваюцца. Але можна думаць, што ваяводскі герб (з анёлам) быў прыняты ў 1507... More »

Народнае песеннае творства — фольклёр заўсёды было тым жаралом, адкуль профэсыйная музыка чэрпала матар'ял для свайго творства. Гэта надзвычай удала выказаў наш вялікі родзіч Міхал Глінка, кажучы, што «музыку стварае народ, а мы, композытары, толькі апрацовуем яе». I чым цікавей і паўней творства народу, тым больш яно выкарыстоўваецца профэсыйнымі музыкамі. Перазь Ліста й Брамса сьвет пазнаёміўся, потым палюбіў і захапіўся вугорска-цыга... More »

У 1992 г. упершыню на Беларусі шырока сьвяткаваліся ўгодкі Слуцкага паўстаньня 1920 г., пра якое савепкія гісторыкі амаль і не ўспаміналі. Нават у 3-м томе пяцітомнай «Гісторыі Беларускай ССР» няма ніводнай згадкі пра паўстаньне. Толькі ў асобных спэцыяльных навуковых працах, у тым ліку ў кароткіх артыкулах Беларускай Савецкай Энцыкляпэдыі, гэтае паўстаньне ўпаміналася. Аднак і гэтыя працы былі аднабаковыя, бэз уліку публікацыяў мэмуара... More »

Мандат БНР (Пётра Крэчэўскі) Даклад чытаны ў Беларускім Студэнскім Клюбе ў Празе. Усебеларускі Кангрэс 1917 г., у ліку каля 2000 дэлегатаў Іменем Беларускага Сувэрэннага Народу, абвесьціў рэспубліканскі лад на тэрыторыі этнографічнае Беларусі. Працы сваей Зьезд да канца не давёў і бьгў разогнаны рукамі насільнікаў — Маскоўскіх бальшавікоў. Кангрэс быў разогнаны аружнай сілай, а беларуская тэрыторыя акунавана Маскоўцамі. Давясьці справу ... More »

Бітва пад Оршай. 8 верасня 1514 г. Ужо ў XIV і XV стст. адбываліся амаль пастаянныя канфлікты паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Рускім (а з 50-х гадоў XV ст. і Жамойцкім), або Беларуска-Літоўскай дзяржавай, і Маскоўскім вялікім княствам за панаванне ў землях Русі і іх палітычнае і дзяржаўнае аб'яднанне або пад эгідай Масквы, або пад эгідай Вільні. У другой палове XV ст. значная частка земляў Русі была аб'яднана ў Маскоўскай дзяржаве Ів... More »

Ці прыйдуць фундатары? гутарка ў рэдакцыі з Адамам Палюховічам, прэзідэнтам фірмы Дайнова. А. П.: — Бізнэсовыя колы — хутчэй за ўсё найбольш інэртны ў гэтым сэнсе пласт. Яны карыстаюцца ў працы той мовай, якая прыносіць грошы. Нам беларуская мова грошай не прыносіць, хутчэй наадварот. Тая ж беларускамоўная рэклама... Аргтэхніка, якую мы пастаўляем, патрэбная і нацдэмам, і камуністам. Прадавалі, не зважаючы на погляды і сведамасц... More »