Pieśni znad Biebrzy

Na styku Rusi Litewskiej (zwanej też Czarną Rusią), wzdłuż traktu nadbiebrzańskiego wiodącego z Grodna na zachód, na pograniczu Wielkiego Księstwa Litewskiego i Korony - ówczesnej osadzie Lipsk król Stefan Batory nadał w 1580 r. prawa miejskie. Osadnicy na tych nadbiebrzańskich terenach wywodzili się z wielu tradycji kulturowych: prawosławni, a niebawem uniccy chłopi (z prawdopodobną jaćwieską domieszką) sąsiadowali z północnomazowieckimi „łacinnikami", wśród których znaczącą część stanowili „ludzie kupieccy". Przez wieki sąsiadowały tu języki i dialekty (jeszcze kilkadziesiąt lat temu w okolicach słyszalne były ruskie gwary mazurzące). Klimaty tego kulturowego pogranicza zachowały się jeszcze w lokalnych pieśniach i obrzędach. W wielu pieśniach usłyszeć można obcy dla centralnej Polski wielogłos (zwany tu „wtórem") ~ szczególnie w tych, w których obok języka polskiego pojawia się dialekt czarnoruski.