Książka ta, nim jeszcze ukazała się drukiem, miała już swoją historię. Skromnie nazwana „przewodnikiem” jest w istocie katalogiem zabytków i lekcją dziejów części obszaru, w naszej świadomości określanego jako KRESY. Pojęcie to znaczy dla nas bardzo wiele. Właśnie na ziemiach, tak nazywanych, działa się połowa historycznych wydarzeń dawnej Rzeczypospolitej. Tam właśnie, na Kresach, została zapisana prawie cała nasza romantyka - od wielkiej poezji i prozy po harcerską piosenkę. Na kresowych cmentarzach i w bezimiennych mogiłach leży połowa rycerstwa Korony i Litwy, setki tysięcy powstańców i żołnierzy niepodległościowego Podziemia oraz cywilnych ofiar bestialstwa lewicy - tak stalinowskiej, jak i hitlerowskiej. Co najmniej osiem milionów mieszkańców obecnej Polski pochodzi w pierwszym, drugim lub trzecim pokoleniu właśnie stamtąd - tam ma swoje korzenie (ja w tej liczbie). Kiedy przed czterema laty zapoznałem się z tekstami p. Rąkowskiego, od pierwszej chwili byłem pewien: muszę tę książkę wydać. MUSZĘ. Oceniłem pracę jako wyjątkową (niczego takiego nigdy dotąd nie było, ani przed wojną, ani po wojnie) i bezcenną ze względu na pracowitość autora i bezprzykładną, sumienną szczegółowość. (Od wydawcy, fragment)