Izabela Branicka

1 lipca 1730 roku, przypuszczalnie w Wołczynie, przyszła na świat Izabela, późniejsza hetmanowa Branicka. Była kolejnym, piątym dzieckiem wojewody mazowieckiego Stanisława Poniatowskiego i kasztelanki wileńskiej Konstancji z Czartoryskich. Na chrzcie otrzymała imię Elżbieta. W XVIII wieku, zgodnie z francuską modą, zamiast tego imienia używano jego wersji występującej w Hiszpanii i Francji - Izabela. Stosowano wymiennie jego pisownię przez jedno bądź dwa „l”. Sama Branicka nie przestrzegała w tej mierze żadnej zasady. Konstancja Poniatowska była wielką admiratorką kultury francuskiej. Nie bez znaczenia był też fakt, iż imię Izabela nosiła jej ukochana matka. Ta z kolei była córką Jana Andrzeja Morsztyna, największego polskiego poety doby baroku. Był on przywódcą profrancuskiego stronnictwa, lecz, co istotniejsze, był głównym uczestnikiem salonu literackiego królowej Ludwiki Marii, żony Władysława IV, a później Jana Kazimierza. Starsza siostra Izabeli Branickiej, w nawiązaniu do wspaniałej tradycji rodu, otrzymała więc imiona Ludwika Maria. Poniatowscy dbali o gruntowne wykształcenie swoich dzieci. Szczególna w tym była zasługa matki przyszłej hetmanowej. Sama wychowana i wykształcona została przez swą matkę Izabelę z Morsztynów Czartoryską. (Izabela Branicka, szkic do portretu, fragment)