Z dziejów cerkwi prawosławnej na Podlasiu w X-XVII wieku

Po cóż nam historia? Takie pytanie może zadać każdy z nas biorąc tę książkę do ręki. Spodziewał się go również kijowski historyk, ihumen zołotowerchoho (ze złotymi kopułami) monasteru św. Michała, Feodosij Sofonowicz, który swą, pisaną w 1672 r., Kronikę o Rusi rozpoczął następującymi słowami: "W Rusi ja urodiwszysia w wire prawosławnoj, za sluszn uju recz poczytałem, abym widaw sam i inszym ruskim synom skazaw, otkol Ruś poczatasia i jak państwo ruskoje, za początku stawszy, do seho czasu ide. Kożdomu bowim potrebnaja jest recz o swojej otczyzni znati i inszym pytajuczym skazati, bo swojeho rodu ne znajuczych ludej za hłupych poczytajut". Słowa te, chociaż wypowiedziane ponad trzy stulecia temu, w niczym nie straciły na aktualności. Dlatego też, gdy w 1983 r. rozpoczynałem studia historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, moim pragnieniem było przede wszystkim poznanie i opracowanie zarysu historii własnego regionu. Wiadomości o ojczystej historii wyniesione ze szkoły były właściwie żadne, nie bardzo więc wiedziałem, czy moje pragnienie będzie możliwe do zrealizowania w krótkim czasie. (fragment)