Leżąca na skraju Puszczy Białowieskiej Hajnówka wyewoluowała z datującej się na koniec XVII - początek XVIII wieku osady strażnika puszczańskiego imieniem Hejna lub Haynym, obdarowanego przez Augusta II Sasa uroczyskiem Skrobosławką. Nazwa tego uroczyska wkrótce zmieniła się na Hajnowski Bór, a następnie na Hajnowszczyznę — przez cały XVIII wiek nazwa pojawiała się w aktach bardzo sporadycznie i na stałe zagościła w nich dopiero w końcówce stulecia. Wtedy to jedna z 13 straży, na które podzielona była należąca do królów Rzeczypospolitej Puszcza Białowieska, nazywana już była „hajnowską”. Po trzecim rozbiorze, kiedy cała Puszcza znalazła się pod zarządem rosyjskim, nazwa Hajnowszczyzna i Hajnówka pojawiała się w źródłach historycznych w różnych kontekstach — walk podczas powstania listopadowego, budowy carskiej linii kolejowej, bieżeństwa. Początki XX wieku to w dziejach Hajnówki okres rozbudowy i rozwoju przemysłu drzewnego, przerwany dwukrotnie dramatycznymi wydarzeniami obu wojen światowych. Rok 1951 wreszcie to ważna cezura — nadanie Hajnówce praw miejskich. (Stęp, fragment)