Skąd wziął się pomysł opracowania Poradnika dla wydawców i dziennikarzy prasy lokalnej? Fundacja IDEE od początku swego istnienia, tj. od 1991 r., wspierała polską prasę lokalną, traktując ją jako jedną z najważniejszych instytucji społeczeństwa obywatelskiego w wymiarze lokalnym. Gazety lokalne tworzą na ogół ludzie, którzy sami chcą rozwiązać jakiś problem, ważny ze społecznego punktu widzenia i czują szczególną odpowiedzialność za stan swojej społeczności. Dzięki temu przyczyniają się w istotny sposób do integracji środowisk lokalnych. Niezależna prasa lokalna stanowi źródło informacji o społeczeństwie lokalnym, jest też jednym ze sposobów, w jaki społeczeństwo uczestniczy w rozwiązywaniu najważniejszych lokalnych problemów. Tak więc za pośrednictwem prasy lokalnej kształtuje się opinia publiczna, której głos dociera następnie do wiadomości polityków szczebla lokalnego. Szczególną zaletą niezależnych gazet lokalnych jest to, iż często skupiają się wokół nich lokalne elity. Ludzie ci chcą za pośrednictwem wydawanych przez siebie gazet oddziaływać na lokalną społeczność i władze. Są bezcennym kapitałem na prowincji: otwarci na nowe pomysły, gotowi stale wzbogacać swoją wiedzę, zwiększać umiejętności i podnosić kwalifikacje, a jednocześnie zawsze chętni, by bezinteresownie dzielić się własnymi doświadczeniami z innymi (np. z wydawcami pism samorządowych, które chciałyby przekształcić się w niezależne lub z dziennikarzami z gazet lokalnych z krajów b. ZSRR).