Ateny i Sparta należały do największych i najbardziej znaczących państw starożytnej Grecji. Ateny powstały między XIV, a XII w. p.n.e. w wyniku zjednoczenia samodzielnych niegdyś osad. Była to nazwa miasta-państwa znajdującego się w środkowej Grecji w kraju zwanym Attyką. Początkowo państwo ateńskie pozostawało pod władzą królów, ale od XVIII w. po ich upadku stało się republiką rządzoną przez archontów.Drugim państwem, które obok Aten odegrało szczególną rolę w dziejach antycznej Hellady była Sparta powstała około XI w. p. n. e. w Lakonii na Półwyspie Peloponeskim. Jej teren zamieszkiwała ludność należąca do plemienia Dorów. Nazwa Sparta odnosiła się w starożytności przede wszystkim do ośrodka, jaki stanowiła grupa pięciu wsi w dolinie rzeki Eurotas. Sparta była państwem arystokratycznym o charakterze militarnym.Wychowania na terenie starożytnej Grecji, w Sparcie i Atenach było całkowicie odmienne, uwarunkowane położeniem, stosunkami społecznymi, politycznymi oraz kulturą. Spartanie stanowili zamkniętą, dziedziczną warstwę zawodowych wojowników przygotowywanych do walki w szyku hoplickim – falandze, którzy przez całe życie pełnili funkcje militarne.