Niniejszy wybór studiów jest owocem moich zainteresowań kulturą epoki zwanej stanisławowską, a zwłaszcza stanem polszczyzny i świadomości językowej Polaków w okresie panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, a więc u schyłku Rzeczypospolitej polsko-litewskiej. W centrum uwagi znajduje się język prawny epoki, któremu poświęciłam osobną monografię - do badań z tego zakresu nawiązują teksty zamieszczone w części pierwszej opracowania. Część druga dotyczy różnych aspektów funkcjonowania polszczyzny badanego okresu, przy czym interesują mnie przede wszystkim odmiany wypowiedzi nieartystycznych, użytkowych, którym warto poświęcić więcej miejsca w opracowaniach językoznawczych. Studia zamieszczone w niniejszym zbiorze są zróżnicowane pod względem podejmowanej problematyki oraz metody opisu, co wynika ze świadomego dążenia do ukazania spektrum zagadnień wartych dalszego zgłębienia zarówno w planie synchronicznym (z uwzględnieniem innych odmian wypowiedzi i szerszego materiału porównawczego), jak i diachronicznym (podjęte problemy wymagają prześledzenia na materiale wcześniejszych i późniejszych okresów historycznych). (Słowo wstępne, fragment)