Ад Першага да Другога Усебеларускага Краязнаўчага Зьезду прайшоў год. Калі прааналізаваць галоўныя моманты разьвіцьця краязнаўчага руху за мінулы год, то іх прыдзецца заўважыць два. Папершае, мы назіраем надзвычайна шпаркі рост нашае краязнаўчае сеткі і прыток новых членаў у організацыі; падругое, непропорцыянальнасьць паміж агульным ростам організацый і пашырэньнем, паглыбленьнем навукова-дасьледчае працы членаў організацый. Навукова-дасьледчая праца па вывучэньні - краю значна адставала і адстае ад росту членаў організацый. У гэтым пакуль што няма нічога хваравітага, бо неабходна спачатку сабраць жывыя і актыўныя сілы, аб'яднаць іх у пэўныя організацыйныя формы, вывучыць іх падрыхтоўку, здольнасьці, паставіць перад імі яскравыя і пэўныя мэты, каб потым бяз буйных і цяжкіх памылак, без шкадлівае траты сіл, часу, бяз траты веры ў магутнасьць колектыўнае працы можна было-б прыступіць да працы па вывучэньні краю. (Прамова т. Бялугі пры адчыненьні Зьезду, фрагмэнт)