Realne i wyobrażone granice i rubieże Wielkiego Księstwa Litewskiego

Za panowania Mendoga nastąpiło zjednoczenie plemion litewskich. Dziełem jego następców: Giedymina, Olgierda i Kiejstuta było nie tylko umocnienie fundamentów państwa litewskiego w zakresie władzy wewnętrznej, ale także jego rozwój terytorialny. Przez niemal dwa stulecia - od XIV do końca lat sześćdziesiątych XVI wieku - Wielkie Księstwo Litewskie obejmowało obszar dziś należący do sześciu państw: Litwy, Białorusi, Ukrainy (środkowe, południowe i częściowo wschodnie rejony kraju), Polski (wschodni pas: Suwalszczyzna i Podlasie), Rosji (zachodnie rubieże: Smoleńszczyzna) i Mołdawii (tereny południowo-wschodnie). W różnych okresach najbliższymi sąsiadami Litwy były organizmy o różnym stopniu państwowego rozwoju: na zachodzie - Księstwo Mazowieckie i Królestwo Polskie; na północy - państwo zakonu krzyżackiego i państwo zakonu kawalerów mieczowych (później zaś Prusy Książęce, Księstwo Kurlandii, Inflanty jako wspólne lenno koronno-litewskie); na południu — chanat krymski i hospodarstwo mołdawskie (Wstęp, fragment).