Краўцэвіч Аляксандр, Загадкі беларускай гісторыі, 16.02.2021

Загадкі беларускай гісторыі

Чаму палякі ў Літве гавораць па-беларуску

Краўцэвіч Аляксандр

Publication Place: Менск-Варшава

Publication Date: 2021-02-16

Publisher: БелсатTV

Book Series: Загадкі беларускай гісторыі

Sizes: 00:15:00

Category: Video

Copyright © 2009-2021 by Белсат

Book Collection: KAMUNIKAT — this site (online version)

Source: www.belsat.eu

Шырокае выкарыстанне ў ВКЛ беларускай мовы нікога не дзівіць, бо яна была дзяржаўнаю. Але і потым, у часы паланізацыі і русіфікацыі, беларуская мова працягвала заваёўваць усё новыя прасторы. Чаму? У Беларусі шмат балцкіх тапонімаў. Гэта сведчаць пра тое, што славяне каланізавалі гэтыя тэрыторыі, а мясцовых жыхароў-балтаў асімілявалі. Але паралельна ішоў працэс экспансіі адной толькі мовы, калі неславяне засвойвалі славянскую мову.

www.belsat.eu




Worth reading:

video
Краўцэвіч Аляксандр, Загадкі беларускай гісторыі, 09.02.2021

Загадкі беларускай гісторыі

Ці можа Лукашэнка адмовіцца ад русіфікацыі?

Краўцэвіч Аляксандр

На думку Аляксандра Краўцэвіча, сёння можна казаць пра ментальную акупацыю Беларусі Расеяй. Праяўляецца гэта ў русіфікацыі ўсіх бакоў жыцця, а галоўнае – у атаясамленні беларусаў з расейцамі. Ілюстрацыяй ментальнай акупацыі Беларусі Расеяй можа служыць наступная гісторыя. «Я мяняў апоны на станцыі шынамантажу, – распавядае Аляксандр Краўцэвіч. – Сяджу ў офісе. Вісіць на сцяне тэлевізар, паказваюць нон-стоп расейскую нейкую праграму».<br... More »


video
Краўцэвіч Аляксандр, Загадкі беларускай гісторыі, 02.02.2021

Загадкі беларускай гісторыі

Ад ВКЛ да Лукашэнкі: калі Беларусь была беларускаю?

Краўцэвіч Аляксандр

«Якая розніца, якой мовай карыстацца?» – можа запытаць расейскамоўны беларус. Здавалася б, няма розніцы. Але чаму тады падымаецца такая хваля супраціву, калі прапаноўваюць увесці толькі адну дзяржаўную мову – беларускую? Мова, якую сёння мы называем беларускай, фармавалася не адну сотню гадоў. Сучасная беларуская мова і ейныя «продкі» ў розныя часы мелі розны статус: ад дзяржаўнай да забароненай.<br /><center><a href="http://belsat.eu" ... More »


video
Краўцэвіч Аляксандр, Загадкі беларускай гісторыі, 26.01.2021

Загадкі беларускай гісторыі

Як ХХ ст. падрыхтавала беларусаў да незалежнасці

Краўцэвіч Аляксандр

Беларускія пратэсты 2020 г. паказалі, што беларусы не «народзец», а народ з пачуццем уласнай годнасці. Гэта было б немагчыма, калі б беларусы не здолелі з годнасцю прайсці праз усе выпрабаванні ХХ ст. Ворагі беларушчыны могуць бясконца казаць пра тое, што Беларусь атрымала незалежнасць выпадкова, як падарунак лёсу. Але дастаткова паглыбіцца ў гісторыю нацыянальнага руху, каб пераканацца, што ўсё ХХ ст. патрыёты Беларусі адчайна змагаліс... More »


video
Краўцэвіч Аляксандр, Загадкі беларускай гісторыі, 19.01.2021

Загадкі беларускай гісторыі

Паншчына: ад ВКЛ да Лукашэнкі

Краўцэвіч Аляксандр

Ці правільна думаць, што прыгонніцтва – змрочная з’ява цёмнай мінуўшчыны, якую беларусы забылі як страшны сон? Ці не сутыкнуліся нашыя дзядулі, бабулі і бацькі з прыгонам у СССР? А мы, у сучаснай Беларусі? Прыгонніцтва – гэта спосаб арганізацыі грамадства, для якога характэрна прымацаванне селяніна да канкрэтнага землеўладання. Пры гэтым землеўладальніку надаецца права судовай і паліцыйна-адміністрацыйнай улады над селянінам.<br /><cent... More »


video
Краўцэвіч Аляксандр, Загадкі беларускай гісторыі, 12.01.2021

Загадкі беларускай гісторыі

Што мусіў паабяцаць француз, каб стаць вялікім князем літоўскім?

Краўцэвіч Аляксандр

Замест Стэфана Баторыя каралём Рэчы Паспалітае мог зрабіцца француз Генрых Валуа. Але літоўская шляхта паставіла жорсткія ўмовы, адна з якіх – свабода веравызнання падданых. Гэта была эпоха цярпімасці ў ВКЛ і час рэлігійных войнаў у Францыі. Вялікае Княства Літоўскае заўсёды было шматканфесійнаю дзяржаваю. У XVI ст. сюды прыходзіць пратэстантызм. Пратэстантызм быў праяваю Рэфармацыі – руху, які кідаў выклік уладзе Каталіцкага Касцёлу.<b... More »


video
Краўцэвіч Аляксандр, Загадкі беларускай гісторыі, 05.01.2021

Загадкі беларускай гісторыі

Беларусь выратавалі сяляне

Краўцэвіч Аляксандр

Цывілізацыі былі створаныя народамі, што перайшлі да аселага ладу жыцця і заняліся сельскай гаспадаркай. Роля сялянаў у гісторыі Беларусі была ў тым, што акурат яны збераглі тое галоўнае, вокал чаго ўзнікла сучасная краіна. Львіную долю гісторыі чалавецтва большасць людзей палявала на звяроў, лавіла рыбу і збірала дзікія плады, а пазней – займалася сельскай гаспадаркай. Сяляне зрабіліся тымі кітамі, якія неслі на сабе культуру і цывіліз... More »


Краўцэвіч Аляксандр, Кароткая гісторыя Беларусі

Кароткая гісторыя Беларусі

Краўцэвіч Аляксандр

На працягу 2 гадзін аўтар распавядае гісторыю нашай зямлі ад з’яўлення славян у 5-6 ст. да абвяшчэння незалежнасці Рэспублікі Беларусь у 1991 г. Глыбінныя працэсы, найважнейшыя з’явы і падзеі беларускай гісторыі пераказаныя літаратурнай мовай. Асобныя з’явы, падзеі, героі і антыгероі існуюць самыя па сабе, адасоблена, адарваныя ад агульнага гістарычнага кантэксту. Гэтая аўдыякніга якраз прэзентуе гісторыю краіны ў лагічнай сістэмнай і х... More »


video
Краўцэвіч Аляксандр, Загадкі беларускай гісторыі, 29.12.2020

Загадкі беларускай гісторыі

Адкуль пахаванні кітайцаў у Дунілавічах?

Краўцэвіч Аляксандр

У Дунілавічах ёсць польскія вайсковыя могілкі. Але пахаваныя там не толькі польскія жаўнеры. Верагодна, там знайшлі супакой і кітайскія байцы. Што яны рабілі ў Дунілавічах і як загінулі – у новым выданні «Загадак беларускай гісторыі». Дунілавічы не раз апыналіся ў гушчы важных гістарычных падзеяў, як, напрыклад, Нарачанская наступальная аперацыя ў сакавіку 1916 г. Тады расейскія войскі перайшлі ў наступ, каб падтрымаць французаў, якія б... More »


video
Краўцэвіч Аляксандр, Загадкі беларускай гісторыі, 22.12.2020

Загадкі беларускай гісторыі

Сталінскі ампір у Менску – бурыць ці ахоўваць?

Краўцэвіч Аляксандр

Будынкі ў стылі сталінскага ампіру – візітоўка Менску. Але гэты стыль – своеасаблівы помнік Сталіну, таму не лішнім будзе паразважаць, што гэта для беларусаў – спадчына сталінізму ці частка нацыянальнай архітэктуры? Сталінскі ампір – пышны архітэктурны стыль, які Сталін выбраў для сваёй чырвонай імперыі. Правадыр народаў планаваў маштабную перабудову савецкіх гарадоў. Дзеля гэтага трэба было пераносіць ці знішчаць гістарычныя будынкі.<b... More »


video
Краўцэвіч Аляксандр, Загадкі беларускай гісторыі, 15.12.2020

Загадкі беларускай гісторыі

У Варапаеве сцежкі да помніка Леніна зараслі

Краўцэвіч Аляксандр

Мястэчка Варапаева пачыналася са шляхецкага фальварку. Але на пераломе ХІХ і ХХ ст. хутка пачало расці і амаль зрабілася раённым цэнтрам. Пра гэта сведчыць закінуты будынак райвыканкаму, перад якім у хмызняку стаіць забыты помнік Леніну. Найбольшую ролю ў гісторыі Варапаева, якая сягае XVІ ст., адыгралі графы Пшаздзецкія і чыгунка. У міжваеннай Польшчы тут паўстала буйная гаспадарка, пра якую нагадваюць будынак адміністрацыі (сёння – бо... More »