Gdyby w historii Białegostoku nie pojawili się Braniccy herbu Gryf, to z pewnym prawdopodobieństwem można by przypuszczać, że nie byłoby takiego miasta, a już z pewnością miasta o takim znaczeniu. Osiemnastowieczny Białystok tylko dzięki Janowi Klemensowi Branickiemu stał się jednym z ważniejszych miejsc w Rzeczypospolitej. Od lat tamtej świetności upłynęły ponad dwa stulecia, ale we współczesnej przestrzeni centrum Białegostoku wciąż dominują budowle wzniesione przez hetmana, jego działalności budowlanej i gospodarczej nie sposób lekceważyć. Była niekwestionowanym, dającym się wyliczyć sukcesem. Ale przecież sam Branicki całą swoją działalność podporządkował własnym planom i ambicjom politycznym. W tej materii opinie już nie są jednoznaczne. Z jednej strony mamy przykład dynamicznie, ale z logiką budowanej kariery politycznej. Jedynym w niej niepowodzeniem są starania o koronę Rzeczypospolitej. (fragment)