7 год у ГУЛагу за 7 гадзін. «У капцюрох ГПУ» — аповесць Францішка Аляхновіча, адразу па выданні ў 1934 г. перакладзеная на розныя мовы свету. Беларускі літаратар з Вільні задоўга да Салжаніцына ды Шаламава апісаў канцлагерную сістэму ў Савецкім Саюзе, якую зведаў знутры. Аляхновіч звяртаецца да чытача, як да суразмоўцы, цягам усяго падарожжа з Вільні, праз Менск і Віцебск, на Салаўкі ў Белым моры і назад дадому. У працы над аўдыяверсіяй... More »

Паэтка і перакладчыца Ганна Комар чытае ўрывак «Пакой № 223» з «Савецкай інквізіцыі» беларускага драматурга Францішка Аляхновіча. Францішак Аляхновіч (9.03.1883-3.03.1944) — беларускі драматург, тэатральны дзяяч, публіцыст і празаік. Бунтоўная творчая натура і, мабыць, самы знакаміты сярод палітычных зняволеных першай траціны ХХ стагоддзя. Перш за ўсё, вядомасць яму прынеслі нататкі “У капцюрох ГПУ”, апублікаваныя пасля таго, як драмату... More »

Аляхновіч Францішак, як савецкі грамадзянін, быў арыштаваны 1 студзеня 1927 г. ў Віцебску і дастаўлены ў Мінск. Дапытваў Ф. Аляхновіча сам Апанскі, прышывалі яму прыналежнасць да контррэвалюцыйнай арганізацыі, якая «дзейнічала ў накірунку дапамогі міжнароднай буржуазіі з мэтай змагання з вызваленскім рухам працоўных Заходняй Беларусі». I асудзілі гэтага выдатнага дзеяча нацыянальна-культурнага адраджэння, таленавітага драматурга на 10 г... More »

Францішак Аляхновіч (1883—1944) — адзін з найбуйнсйшых бсла-рускіх драматургаў першай паловы XX ст. 3 яго імем звязана станаўленне бсларускага прафесійнага тэатра, развіццс айчыннай драматургіі. Пісаў таксама празаічныя, паэтычныя творы. Шырока вядомы як аўтар дакумен-тальнай аповесці «У капцюрох ГПУ». Прапанаваны чытачу том — першас выданне яго выбраных твораў. Трыццаць другі том кніжнага праекта «Беларускі кнігазбор». More »

Сцэна – пакой у мяшчанскім доме. Адначасна кабінэт гаспадара і сталовы пакой. Пасярэдзіне балькон са шклянымі дзьвярыма, праз якія відаць гарадзкі пэйзаж; па бакох балькону ў гэтай самай сьцяне вокны. Налева, на першым пляне дзьверы ў пакой Любы, далей галоўныя дзьверы ўхадныя. Направа, на першым пляне дзьверы ў спальню Філімона, далей дзьверы ў кухню. На сцэне пісьменны стол, абедзенны стол, канапа, шафа з прадуктамі і агняўпорная шафа... More »

Дурная, як авечка! Чаго яна хоча ад мяне? (глядзіць на неба). Узапраўды сонцо ўжо нізенька, і хутка ужо трэба будзе стада да хаты гнаць, а Ганулька сягоньня не прыйшла! Ня ведаю, што са мной!.. Калі Ганульку прыходзіцца доўга чакаць, здаецца мне, сэрцо выскачыць з грудзей, здаецца, што вось ураз жа захварэю... Ганулечка мая! Прыходзь жа да мяне хутчэй! More »

Зьбіраючы матэрыялы для гэтай кніжачкі, аўтору не прыйшлося карыстацца першымі крыніцамі, рукапіснымі матэрыяламі, якія былі для яго недаступны. Большая частка матэрыялу, зьмешчанага ў першых трох разьдзелах кніжкі, ўзята з працаў расейскіх вучоных – П. Бязсонава, Марозава, Карскага ды інш. Заданьнем ніжэйпадпісанага было галоўным чынам зрабіць некаторыя выпіскі ды гэты матэрыял адпаведна ўгрупаваць. Гэта была работа, якую трэба было ра... More »

«У капцюрох ГПУ» — аповесьць пра ўласнае жыцьцё Ф. Аляхновіча па прыезьдзе ў БССР. Беларускі драматург і тэатразнаўца Францішак Аляхновіч (1888—1944) адным зь першых у сусьветнай літаратуры, за чвэрць стагодзьдзя да Аляксандра Салжаніцына, апісаў жахі бальшавіцкага ГУЛАГу. More »