Publication Place: Мінск
Publication Date: 2014-10
Editor: Карп Алена, Сматрычэнка Сяргей
Publisher: Гайсак
Sizes: 476 с.
Copyright © 2014 by ARCHE
Book Collection: BTH — the library of the Belarusian Historical Association, ul. Proletariacka 11, Białystok (hardcopy); private library in Bialystok (hardcopy)
Copy Numbers: BTH — [1600.]
У гэтым нумары друкуецца фрагмэнт раману Флярыяна Чарнышэвіча „Надбярэзінцы“. Арыгінальнае выданьне на польскай мове выйшла ў 1942 г. у Буэнас-Айрэсе. Галоўныя падзеі ў рамане адбываліся ля Бярэзіны ў адлегласьці 20—25 км ад Бабруйска, пэрыфэрыйная прастора гэтых падзеяў дакраналася Бялыніч і Магілёва. Аўтар, ураджэнец Бабруйску, адлюстраваў у рамане канфлікты паміж каталіцкай шляхтай і праваслаўным сялянствам. Мясцовы граф меў мала карысьці з таго, што валодаў лесам, таму аддаў яго на вырубку. З гэтага скарыстала сям’я шляхціча Белашэвіча. Але мясцовыя сяляне былі рэзка супраць гэтага: яны гоняць статак пасьвіць на лясную сенажаць, каб тым самым прагнаць Белашэвічаў з гаспадаркі. Як піша аўтар: "Наперадзе йшлі рэдка па двух, па трох, крычачы й махаючы каламі задзіракі — .. у белых зрэбных кашулях па-беларуску навыпуск, прыбраных на каўняры й грудзях зялёна–чырвонай вышыванкай, падперазаўшыся пярэстай, плеценай ушыркі на паўвяршка тасемкаю зь вісячымі на левым баку кутасамі, у белых нагавіцах і лапцях саракавушках". Аўтар апісвае падзеі пачатку XX ст., калі каля Бабруйску і Бялыніч польская мова і шляхецкая культура мела пэўныя пазыцыі. Ён піша: „Пазнаў па адзежы й польскай мове, што не заўсёды сустракалася нават у шляхецкіх засьценках“, „У шляхецкай мясцовасьці Ваколіца ўсе гутарылі па-беларуску“, „Таксама шляхта з-пад Бялыніч. Частка шляхты нат ня любіць польскае мовы: шляхціч сват пытае маладога, таксама шляхціча: "Ну, ці спадабалася ж табе дзяўчына?" — "Адным словам, дзеўка! Але вось шчабеча па
Catalog: BTH | Прыватны кнігазбор
Periodicals: ARCHE
Contents
Беларусь у еўрапейскіх перасяленчых працэсах сярэдзіны ХХ стагоддзя
Агілера Карлас А., Шчур Макс, Быць пісьменнікам — гэта быць качэўнікам
Аўслендэр Роза, Нічога не застаецца
Баланьё Рабэрта, Літаратура і эміграцыя. Венская прамова
Балахонаў Сяргей, «Ускормлены суць па бозе», або Колькі словаў пра малую радзіму
Брайндл Барбара Эдыт, З чужой радзімы ў родную чужыну
Брэжна Ірэна, Няўдзячная чужына
Буйда Юрый, Ева Ева
Буйда Юрый, Замак Лохштэт
Буйда Юрый, Пруская нявеста
Бэрнхард Томас, Вынішчэнне
Вайнайна Біньяванга, Пазнаючы дом
Галас Францішак, Я вярнуся туды
Грыфітс Джэй, Дзікая прырода. Падарожжа па стыхіях
Гурневіч Дзмітрый, Лакальная гісторыя: інструкцыя па карыстанні
Дгомпа Цэрын Ванмо, Па памяці
Дубноў Сімон, Кніга жыцця (урыўкі)
Келек Нэджла, Таксім
Лагіры Джгумпа, Гогаль
Ламека Наталля, Ірландыя — Еўропа — Зямля — Сусвет
Макатоўша Андрусь, Упырхлікі, або Праўдзівае апісанне капіталізму ў адной асобна ўзятай краіне Захаду, складзенае ад няма чаго рабіць рабом Божым Андрусём Макатоўшам, блудным сынам і ўнукам, пляменнікам Базылёвым, беларусцам з-пад Наваградка, валацугам і прайдзісветам
Махно Васіль, Куры не лётаюць
Момадэй Н. Скот, Першы амерыканец глядзіць на сваю зямлю
Муліч Сняжана, Вяртанне. Фрагменты з рамана
Мэхмэдынавіч Сэмэздын, Сараева-блюз
Оз Амас, З Вільні ў Ерусалім. З рамана «Аповед пра любоў і цемру»
Памяранцаў Ігар, Czernowitz. Успаміны тапельца
Пілатава Маркета, Дзікая гартэнзія
Пілатава Маркета, Цыганскі звычай
Прыступа Наталля, Паваеннае выгнанне немцаў: дзе, калі, як
Севела Эфраім, Шафа «Маці і дзіця». З «Легендаў Інваліднай вуліцы»
Скарынкіна Таня, Думала, што не засумую
Сматрычэнка Сяргей, Ад укладальніка
Фрыдрых Радэк, Erzherz
Халезін Мікалай, Гэта не мы
Хатум Мілтан, Прырода смяецца з культуры
Хоў Леанна, Амерыканка ў Нью-Ёрку
Чарнышэвіч Фларыян, Надбярэзінцы. Фрагменты з рамана
Шэйнэрт Малгажата, Востраў-ключ (урыўкі)
Юрэвіч Аляксандр, Ліда
Аснову нумару складае пераклад на беларускую мову манаграфіі Зоі Ярашэвіч-Пераслаўцаў, прафесара гісторыі з універсітэту г. Ольштын, “Кірылічныя выданні выдавецтваў з Вялікага Княства Літоўскага ў XVI-XVIII ст.” (Druki cyrylickie z oficyn Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI–XVIII wieku). Гэта самае грунтоўнае на дадзены момант навуковае даследаванне, прысвечанае кнігам на старабеларускай і царкоўнаславянскай мовах, выдадзеных на нашых... More »
Гэты нумар — не толькі пра гісторыю, але і пра апошнія палітычныя падзеі ў краіне. У нумары: — гісторыя станаўлення бел-чырвона-белага сцягу ў якасці нацыянальна і дзяржаўнага сімвала; — падборка матэрыялаў пра ўзнікненні і замацаванне ў нашай мове слова "Беларусь", у тым ліку пра меркаваны ўнёсак у гэта Кастуся Каліноўскага; — аналіз "рэвалюцыйных" падзеяў, якія страсянулі Беларусь сёлета, — прэзентацыя беларускаму чытачу сярмягі і о... More »
Манаграфія «Стараруская актавая мова горада Полацка» нарвежскага лінгвіста Крысціяна Швейгарда Станга — адна з першых грунтоўных прац заходняй лінгвістыкі, прысвечаных гісторыі беларускай мовы. У гэтай працы адлюстраваліся некалькі важных тэндэнцый акадэмічнага жыцця міжваеннага часу: – жывы інтарэс заходніх навукоўцаў да беларускай тэматыкі; – нараджэнне і разгром беларускай гуманітарнай навукі ў БССР; – ажыццяўленне беларусазнаўчых да... More »
Тэма нумару — Беларусь пад акупацыяй, як нямецкай, так і савецкай. Аляксандр Бракель распавядае пра Заходнюю Беларусь у 1939–1944 гг. Гісторыю пра тое, як чэкісты сфальсіфікавалі справу «Саюза вызвалення Беларусі» падрыхтаваў Аляксандр Гужалоўскі. Таксама ў нумары — Ганна Севярынец спрабуе разабрацца, чаму ў даваенны перыяд пісьменнікі пісалі даносы, а Зміцер Дрозд раскрывае справы «Фашысты» і «Арганізатары» скрозь прызму агентурных д... More »
Нумар прысвечаны невядомай вайсковай гісторыі Беларусі XX ст. Упершыню друкуюцца раней невядомыя ўспаміны афіцэраў Паўла Алейнікава і Міхаіла Яраслаўцава, якія бралі ўдзел у Палескім паходзе арміі генерала Станіслава Булак-Булаховіча. Яны тычацца захопу Мазыра, баёў за Калінкавічы, абвяшчэння незалежнасці Беларусі ў Тураве. Гэтыя матэрыялы адшукаў і падрыхтаваў да друку менскі гісторык Уладзімір Ляхоўскі. Таксама ў нумары – багата ілюст... More »
Чарговы нумар «ARCHE» ў глянцавым фармаце. Тэмы выпуску — Віцебск у складзе ВКЛ (княжанне Свідрыгайлы), дзейнасць БНР на міжнароднай арэне, пачаткі беларускай партызанкі, генезіс руху беларускіх нацыянал-сацыялістаў, перадача Вільні Літве (1939 год). More »
Чарговы нумар «ARCHE» выдадзены ў каляровым фармаце і аздоблены сотнямі ілюстрацый. Тэмы выпуску — паходжанне роду Хадкевічаў, прэса і выдавецтвы БНР (1918–1925), лёс Сяргея Баранава — наймаладзейшага дэпутата Сейма міжваеннай Польшчы, украінскі эпізод жыцця Івана Краскоўскага, беларусы ў Войску Польскім падчас Вераснёўскай кампаніі 1939 г., новая палітычная геаграфія Украіны пасля прэзідэнцкіх выбараў. More »
Чарговы нумар «ARCHE» выдадзены ў каляровым фармаце і аздоблены сотнямі ілюстрацый. Тэмы выпуску — Берасцейская унія (1596), гістарыяграфія Вацлава Ластоўскага, праекты аднаўлення Вялікага Княства Літоўскага ў XX ст., культ Леніна ў БССР, першы ў Беларусі помнік Тадэвушу Касцюшку, саветызацыя Беласточчыны ў 1939–1941 г., а таксама развал Савецкага Саюзу. More »
Гэты багата ілюстраваны нумар "ARCHE" выдадзены ў новым, поўнакаляровым фармаце. У ім друкуюцца матэрыялы аб ідэнтычнасці праваслаўнай і каталіцкай эліты Вялікага Княства Літоўскага, пра пачаткі беларускага войска і Слуцкі збройны чын (1920), сэксуальную рэвалюцыю ў БССР у 1920-ыя гады, савецкую міфалогію апошняй нямецкай акупацыі, а таксама аб палітыцы памяці ў сучаснай Беларусі. More »
Выпуск прадстаўляе беларускаму чытачу надзвычай грунтоўныя даследаванні польска-беларускага гісторыка і сацыёлага Севярына Віславуха (1900-1968), прысвечаныя працэсам фармавання нацыянальнай свядомасці жыхароў Заходняй Беларусі ў 1930-ыя гады. Гэтыя даследаванні, прыведзеныя ў 10 паветах, ахапілі больш за 100 тыс. чалавек. Яны будуць цікавыя як прафесійным даследчыкам, так і простым людзям, зацікаўленым штодзённым жыццём сваіх продкаў у... More »