ARCHE, 06 (127) 2014

ARCHE

Навуковы, навукова-папулярны, грамадзка-палітычны і літаратурна-мастацкі часопіс

06 (127) 2014

Publication Place: Мінск

Publication Date: 2014-06

Editor: Булгакаў Валер

Publisher: ARCHE

Copyright © 2014 by ARCHE

Book Collection: KAMUNIKAT — this site (online version); BTH — the library of the Belarusian Historical Association, ul. Proletariacka 11, Białystok (hardcopy); private library in Bialystok (hardcopy)

Copy Numbers: BTH — [1453.]

У нумары асвятляюцца пытанні як зараджэння магнацкага стану ў ВКЛ, так і ягонага далейшага развіцця ды заняпаду. Артыкулы прысвечаныя як асобным яскравым постацям, так і гісторыі цэлых магнацкіх родаў, іх уладанняў ды спецыфічных інстытутаў, з імі звязаных. У нумары друкуюцца працы беларускіх (Ніна Скеп’ян, Наталля Сліж, Дзмітрый Віцько, Настасся Скеп’ян), літоўскіх (Рымвідас Пятраўскас, Гянуце Кіркене, Відас Далінскас, Рамуне Шмігельскіце-Стукене, Раймонда Рагаўскене) і польскіх (Томаш Кэмпа, Анджэй Адам Маеўскі, Адам Данільчык, Кшыштаф Касажэцкі, Марыюш Савіцкі, Аляксандра Зёбер).

View/ Download This Chapter/ Article... Змест

Contents

Віцько Зьміцер, Баявыя дзеянні 1701 года і пачатак супрацоўніцтва Сапегаў са Швецыяй

Далінскас Відас, Gente poloni, natione lituani: нарыс генеалогіі Касакоўскіх і сляды іх дзейнасці ў Літве

Данільчык Адам, Vale et me ama. Станіслаў Аўгуст і Яўхім Літавор-Храптовіч у святле ўласнай карэспандэнцыі (1780—1788)

Зёбер Аляксандра, Рады сената ў апошнія гады панавання Яна Казіміра Вазы (1660—1668)

Касажэцкі Кшыштаф, Да пытання пра ролю ўладанняў князя Багуслава Радзівіла ў яго палітыцы

Кіркене Гянуце, Новы погляд на род Хадкевічаў — графаў на Шклове і Мышы

Кэмпа Томаш, Ян Янавіч Глябовіч — непакорны магнат другой паловы XVI стагоддзя

Маеўскі Анджэй Адам, Аляксандр Гілярый Палубінскі ў святле панегірыкаў Міхала Вайніловіча і Караля Глінаецкага

Мацук Андрэй, Магнатэрыя Вялікага Княства Літоўскага

Пятраўскас Рымвідас, Чаму вымірае магнатэрыя: лёсы магнацкіх родаў Вялікага Княства Літоўскага

Рагаўскене Раймонда, Прыватныя архівы магнатэрыі Вялікага Княства Літоўскага ў XVI ст.

Савіцкі Марыюш, Прыватная фартэцыя Радзівілаў у Біржах у XVII стагоддзі. Артылерыя і цэйхгауз

Скеп'ян Настасся, Двор і слугі князёў Слуцкіх у канцы XV — 80-х гг. XVІ ст.

Скеп'ян Ніна, Да пытання фармавання магнацкага саслоўя ў ВКЛ у XV — першай палове XVІ ст.

Сліж Наталля, Саковічы-Насілоўскія: ад уплывовага да шараговага роду (XV—XVI стст.)

Шмігельскіце-Стукене Рамуне, Нарысы палітычнай і дыпламатычнай дзейнасці Міхала Клеафаса Агінскага (ад Варшаўскага сойма 1786 г. да Гарадзенскага сойма 1793 г.)

Worth reading:

ARCHE, 4 (167) 2020

ARCHE

Пачатак

4 (167) 2020

Аснову нумару складае пераклад на беларускую мову манаграфіі Зоі Ярашэвіч-Пераслаўцаў, прафесара гісторыі з універсітэту г. Ольштын, “Кірылічныя выданні выдавецтваў з Вялікага Княства Літоўскага ў XVI-XVIII ст.” (Druki cyrylickie z ofi­cyn Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI–XVIII wieku). Гэта самае грунтоўнае на дадзены момант навуковае даследаванне, прысвечанае кнігам на старабеларускай і царкоўнаславянскай мовах, выдадзеных на нашых... More »


ARCHE, 3 (166) 2020

ARCHE

Пачатак

3 (166) 2020

Гэты нумар — не толькі пра гісторыю, але і пра апошнія палітычныя падзеі ў краіне. У нумары: — гісторыя станаўлення бел-чырвона-белага сцягу ў якасці нацыянальна і дзяржаўнага сімвала; — падборка матэрыялаў пра ўзнікненні і замацаванне ў нашай мове слова "Беларусь", у тым ліку пра меркаваны ўнёсак у гэта Кастуся Каліноўскага; — аналіз "рэвалюцыйных" падзеяў, якія страсянулі Беларусь сёлета, — прэзентацыя беларускаму чытачу сярмягі і о... More »


ARCHE, 2 (165) 2020

ARCHE

Пачатак

2 (165) 2020

Манаграфія «Стараруская актавая мова горада Полацка» нарвежскага лінгвіста Крысціяна Швейгарда Станга — адна з першых грунтоўных прац заходняй лінгвістыкі, прысвечаных гісторыі беларускай мовы. У гэтай працы адлюстраваліся некалькі важных тэндэнцый акадэмічнага жыцця міжваеннага часу: – жывы інтарэс заходніх навукоўцаў да беларускай тэматыкі; – нараджэнне і разгром беларускай гуманітарнай навукі ў БССР; – ажыццяўленне беларусазнаўчых да... More »


ARCHE, 4 (163) 2019

ARCHE

Пачатак

4 (163) 2019

Тэма нумару — Беларусь пад акупацыяй, як нямецкай, так і савецкай. Аляксандр Бракель распавядае пра Заходнюю Беларусь у 1939–1944 гг. Гісторыю пра тое, як чэкісты сфальсіфікавалі справу «Саюза вызвалення Беларусі» падрыхтаваў Аляксандр Гужалоўскі. Таксама ў нумары — Ганна Севярынец спрабуе разабрацца, чаму ў даваенны перыяд пісьменнікі пісалі даносы, а Зміцер Дрозд раскрывае справы «Фашысты» і «Арганізатары» скрозь прызму агентурных д... More »


ARCHE, 3 (162) 2019

ARCHE

Пачатак

3 (162) 2019

Нумар прысвечаны невядомай вайсковай гісторыі Беларусі XX ст. Упершыню друкуюцца раней невядомыя ўспаміны афіцэраў Паўла Алейнікава і Міхаіла Яраслаўцава, якія бралі ўдзел у Палескім паходзе арміі генерала Станіслава Булак-Булаховіча. Яны тычацца захопу Мазыра, баёў за Калінкавічы, абвяшчэння незалежнасці Беларусі ў Тураве. Гэтыя матэрыялы адшукаў і падрыхтаваў да друку менскі гісторык Уладзімір Ляхоўскі. Таксама ў нумары – багата ілюст... More »


ARCHE, 2 (161) 2019

ARCHE

Пачатак

2 (161) 2019

Чарговы нумар «ARCHE» ў глянцавым фармаце. Тэмы выпуску — Віцебск у складзе ВКЛ (княжанне Свідрыгайлы), дзейнасць БНР на міжнароднай арэне, пачаткі беларускай партызанкі, генезіс руху беларускіх нацыянал-сацыялістаў, перадача Вільні Літве (1939 год). More »


ARCHE, 1 (160) 2019

ARCHE

Пачатак

1 (160) 2019

Чарговы нумар «ARCHE» выдадзены ў каляровым фармаце і аздоблены сотнямі ілюстрацый. Тэмы выпуску — паходжанне роду Хадкевічаў, прэса і выдавецтвы БНР (1918–1925), лёс Сяргея Баранава — наймаладзейшага дэпутата Сейма міжваеннай Польшчы, украінскі эпізод жыцця Івана Краскоўскага, беларусы ў Войску Польскім падчас Вераснёўскай кампаніі 1939 г., новая палітычная геаграфія Украіны пасля прэзідэнцкіх выбараў. More »


ARCHE, 4 (159) 2018

ARCHE

Пачатак

4 (159) 2018

Чарговы нумар «ARCHE» выдадзены ў каляровым фармаце і аздоблены сотнямі ілюстрацый. Тэмы выпуску — Берасцейская унія (1596), гістарыяграфія Вацлава Ластоўскага, праекты аднаўлення Вялікага Княства Літоўскага ў XX ст., культ Леніна ў БССР, першы ў Беларусі помнік Тадэвушу Касцюшку, саветызацыя Беласточчыны ў 1939–1941 г., а таксама развал Савецкага Саюзу. More »


ARCHE, 3 (158) 2018

ARCHE

Пачатак

3 (158) 2018

Гэты багата ілюстраваны нумар "ARCHE" выдадзены ў новым, поўнакаляровым фармаце. У ім друкуюцца матэрыялы аб ідэнтычнасці праваслаўнай і каталіцкай эліты Вялікага Княства Літоўскага, пра пачаткі беларускага войска і Слуцкі збройны чын (1920), сэксуальную рэвалюцыю ў БССР у 1920-ыя гады, савецкую міфалогію апошняй нямецкай акупацыі, а таксама аб палітыцы памяці ў сучаснай Беларусі. More »


pdf
ARCHE, 1 (156) 2018

ARCHE

Севярын Віславух. Нацыятварэнне ў Заходняй Беларусі (міжваенны перыяд)

1 (156) 2018

Выпуск прадстаўляе беларускаму чытачу надзвычай грунтоўныя даследаванні польска-беларускага гісторыка і сацыёлага Севярына Віславуха (1900-1968), прысвечаныя працэсам фармавання нацыянальнай свядомасці жыхароў Заходняй Беларусі ў 1930-ыя гады. Гэтыя даследаванні, прыведзеныя ў 10 паветах, ахапілі больш за 100 тыс. чалавек. Яны будуць цікавыя як прафесійным даследчыкам, так і простым людзям, зацікаўленым штодзённым жыццём сваіх продкаў у... More »