Najważniejszymi kłopotami dzisiejszej białoruskiej historiografii nie są jej problemy wewnętrzne, które zawsze występują w historiografii każdego kraju jako normalna cecha rozwoju naukowego. Głównym powodem obecnego skomplikowa­nego kryzysowego stanu białoruskiej historiografii jest trudne dziedzictwo BSRR oraz aktualna sytuacja polityczna w kraju. Podstawowym problemem białoruskiej nauki historycznej jest problem pod­miotowości białoru... More »

Księgi kancelarii monarszej Wielkiego Księstwa Litewskiego prowadzone były w sposób zbliżony do ksiąg Metryki Koronnej. Spisywany były jednak głównie w języku i alfabecie ruskim, przeważającym w praktyce kancelarii litewskiej do dru­giej połowy XVII w. (później dominować zaczął język polski). Księgi Metryki Li­tewskiej przechowywano początkowo w Trokach, następnie w Wilnie. W latach czterdziestych XVIII w. przewieziono je wraz z całym a... More »

W 1875 r. podróżujący Bugiem Zygmunt Gloger dotarł do Drohiczyna. Wrażenia z tego miasta opublikował w 1903 r. w książce Dolinami rzek. Opisy podróży wzdłuż Niemna, Wisły, Bugu i Biebrzy. Pisał w niej: Drohiczyn nie miał swojego historyka, któryby dzieje jego wyczerpał i w żywym obrazie przedstawił... i dalej Podanie miejscowe, będące zwykłą baśnią ludową, do wszystkich naszych zamków przywiązaną powiada, że góra ta usypana była rękoma ... More »

Archiwa kościelne na Litwie powstały wraz z chrztem tego kraju i założeniem bi­skupstwa wileńskiego. Od początku w Archiwum Katedry Wileńskiej gromadzono najważ­niejsze dokumenty kościelne z terenu całej diecezji. Pierwsze próby porządkowania zasobu archiwum podjął biskup Jan z książąt litewskich. W roku 1520 polecił kapitule zebranie dokumentów funduszowych, zabezpieczenie ich i zewidencjonowanie. W tym czasie po­wstał pierwszy kopiari... More »

Kamienica przy ulicy Warszawskiej 50 należy do zespołu zabytkowych obiektów dziewiętnastowiecznej architektury mieszkaniowej w Białymstoku. Pałace miejskie i reprezentacyjne kamienice skupione były w obrębie śródmieścia, usytuowane zwłaszcza przy pryncypalnych wówczas ulicach: Warszawskiej (d. Aleksandrowskiej) i Sienkiewicza (d. Nikołajewskiej). Prezentują one całą złożoność problematyki stylowej architektury polskiej tego czasu - od s... More »

Na temat Radziwiłłów linii birżańskiej pisano już dość dużo, sporo także na temat ich klienteli. W dużej mierze jest to zasługą Urszuli Augustyniak, Janusza Tazbira oraz Eweliny Kozak. Pewne informacje na ten temat znaleźć możemy w książce Czaplińskiego i Długosza oraz innych autorów. Stosunkowo duża ilość prac poświęconych Radziwiłłom wynika nie tylko z ich znaczenia w dziejach Rzeczypospolitej, ale częściowo spowodowana jest wielością... More »

Aleksander Chodkiewicz wojewoda nowogrodzki, marszałek wielki litewski, w 1498 r. sprowadził do Gródka mnichów z Ławry Pieczerskiej w Kijowie. Mnisi zaczęli budować tam klasztor. Jednak sąsiedztwo gwarnej rezydencji magnackiej kolidowało z pustelniczą regułą zakonu. Poprosili więc swego ktitora o pozwolenie osiedlenia się w bardziej spokojnym i odosobnionym miej­scu. Puścili na wodę krzyż, który zatrzymał się przy wysokiej skarpie ostro... More »

Ludwika Karolina Radzi­wiłłówna, jedyna córka Bogusła­wa Radziwiłła, koniuszego litew­skiego i Anny Marii Radziwiłłów­ny, córki Janusza Radziwiłła, wo­jewody wileńskiego, hetmana wielkiego litewskiego, nie docze­kała się pochlebnej literatury na swój temat. Epitety, jakimi była określana po swoim ślubie z Ka­rolem Filipem Wittelsbachem, księciem neuburskim, oscylowały między chytra i podstępna, samo­wolna i zdradziecka, czy femme fatale... More »

Krzyżacki opis drogi z Wizny na wschód z 1396 r. wiodącej wzdłuż rzek Narwi i Supraśli wspomina na tym terytorium tylko o lasach i łąkach, wymienia też jedynie na­zwy rzeczek: Neresna (Nereśl), Gestra (Jaskra), Succresla (Supraśl), Ploska (Płoska), Swizlocze (Świsłocz) i dodaje, że pierwsze wsie są dopiero 5 mil za Świsłoczą. Pokój, który zapanował po zwycięstwie grunwaldzkim 1410 r. zaowocował tu potężną falą osadniczą. Formowanie osad... More »

W 1996 r. Profesor doktor habilitowany Stanisław Alexandrowicz obchodził 65 rocznicę urodzin. Z okazji tego jubileuszu warto byłoby przybliżyć czytelnikom Białostoc­czyzny sylwetkę Profesora przez wiele lat związanego z naszym regionem. Stanisław Alexandrowicz urodził się 5 kwietnia 1931 r. w Wilnie w rodzinie Bohdana i Marii z Kukowiczów. Ojciec był urzędnikiem państwowym - pracował w Urzędzie Wojewódzkim w Łucku, matka była nauczyciel... More »