Publication Place: Кліўледн
Publication Date: 1992-07
Editor: Белая Сьвятлана
Editorial Staff: Сьвятлана Белая (рэд.), Міхась Белямук (сакр.), сябры - С. Карніловіч, І. Каханоўская, В. Дубаневіч (МакДэрмат), Я. Салавянюк, Л. Лазар-Ханенка, Я. Ханенка
Publisher: Беларускі Культурна-Асьветніцкі Цэнтр
Sizes: 72с., 21см
Book Collection: KAMUNIKAT — this site (online version); BTH — the library of the Belarusian Historical Association, ul. Proletariacka 11, Białystok (hardcopy); EEDC — the library of the East European Democratic Centre, ul. Proletariacka 11, Białystok (hardcopy)
Copy Numbers: BTH — [607]; EEDC — [3733]
Паводля летапісаў, першым полацкім япіскапам быў Міна, яго хіратанізаваў мітрапаліт Нікіфар 13 сьнежня 1105 г. Памёр яп. Міна 20 чэрвеня 1116 г. Наступным полацкімяпіскапам, хіратоніяякога адзначаная ўлетапісах пад 1143 г. ёсьць Кузьма. Аднак, дзякуючы «Жыцію блажэнныя Еўфрасіньні...» мы атрымоўваем інфармацыю, што ў 1116-1128 гг. полацкаю япіскапскую кафэдру ўзначальваў яп. Ільля. У «Жыціі...» апісаны такі эпізод. Аднойчы ў келію Еўфрасіньні, якая занходзілася ў саборы Полацкай Сафіі, прыйшоў яп. Ільля з парадай: «Дачка! Хачу слова сказаці табе, ты-ж прымі зь любоўю яго. Ці ведаш, дзіця, што царква, дзе ты жывеш, саборная, тут усе людзі зьбіраюцца, і табе нядобра быці тут... (М. Белямук, Загадка царквы-пахавальні, фрагмэнт)
Catalog: Kamunikat.org | BTH | EEDC
Periodicals: Полацак
Адказаць на пытаньне, якую ролю адыгрываў Полацак у гісторыі духоўнай культуры Русі, лягчэй усяго аднім словам: вялікую. Разам з тым ня так лёгка ў явіць кар-ціну разьвіцьця сярэднявяковага полацкага мастацтва з усімі яго лакальным асаблівасьцямі. а таксама ўзроўнямі, якія адлюстроўвалтўмовы сацыяльных заказаў і зстэтычныя густы розных пластоў фэўдальнага грамадзтва. Можна доўга расказваць пра няпоўныя зьвесткі аб дадзеным пэрыядзе, пра... More »
Да другой паловы 80-х гг. у Полацку археолагі вывучалі ў асноўным выключна помнікі IX—XIII ст.: першапачатковае гарадзішча, старажытнае паселішча, Верхні замак, пасад у Запалоцьці. У 1987-1988 гг. упершыню дасьледаваліся культурныя напластаваньні гандлёва-рамеснага горада XIV—ХVІІ стст. У самым цэнтры пасада быў закладзены раскоп агульнай плошчаю болей за 1100 кв.м. Раскопкі дазволілі прасачыць храналёгію і тапаграфію гэтага раёну Полац... More »
Да другой паловы 80-х гг. у Полацку археолагі вывучалі ў асноўным выключна помнікі IX—XIII ст.: першапачатковае гарадзішча, старажытнае паселішча, Верхні замак, пасад у Запалоцьці. У 1987-1988 гг. упершыню дасьледаваліся культурныя напластаваньні гандлёва-рамеснага горада XIV—ХVІІ стст. У самым цэнтры пасада быў закладзены раскоп агульнай плошчаю болей за 1100 кв.м. Раскопкі дазволілі прасачыць храналёгію і тапаграфію гэтага раёну Полац... More »
27 чэрвеня 1944 г. у залі Беларускага гарадзкога тэатру адбыўся Другі Ўсебеларускі Кангрэс, у якім прыняло ўдзел 1039 дэлегатаў ад 27 акругаў Беларусі і ад 7 гарадоў, дзе былі беларускія арганізацыі: Варшавы, Кракава, Лодзі, Кёнігсбергу, Рыгі, Вены і Бэрліну. Да гэтай падзеі ў розныя часы адносіліся па-рознаму. Адны ганілі Кангрэс, другія стараліся замаўчаць факт яго правядзеньня, трэція апраўдывалі дзеячоў Другога Ўсебеларускага Кангрэ... More »
З даўніх часоў беларусы мелі свае сьвятыя мясьціны, прытулкі веры, куды сьцякаўся абдзелены доляй люд, шукаючы душэўнай літасьці і радасьці. Адным з найбольш славутых куткоў у Беларусі былі Жыровічы (Жырава) з вядомым манастыром і «цудатворным абразом Маці Божай Жыровіцкай». Даўняя легенда сьцярджае, што абразок гэты прыблізна ў 1470 г. быў знойдзены пастушкамі на лясной грушы. Зьдзіўленыя і напалоханыя яго праменным зьзяньнем, дзеці па... More »
Яшчэ ў глыбокай старажытнасьці сярод нашых продкаў вылучаліся таленавітыя людзі—скульптары і мастакі. Аб гэтым яскрава сьведчаць матэрыялы археалягічных раскопак. Самым старажытнейшым мастацкім творам (верхні палеаліт, 40-11 тыс. год таму назад) на землях этнічнай Беларусі можна лічыць знойдзеную ў 1935 годзе каля в. Елісевічы на Браншчыне скульптурку аголенай жанчыны, якая выразана з біўня маманта. Вышыня вырабу 15 см, але галава была ... More »
Першы прыезд Прэзыдэнта ЗША Біла Клінтана ў Беларусь адбыўся 15 студзеня. Пасьля афіцыйных сустрэчаў, падпісаньня сумесных дакумэнтаў, дагавораў, пагадненьняў, ускладаньня вянку на плошчы Перамогі, пасьля сустрэчы з маладой беларускай інтэлігенцыяй у Акадэміі Навук Беларусі, Біл Клінтан паехаў у Курапаты. Курапаты. Ціхі шэпт сосен, маўклівых сьведкаў пакутаў тут чвэрці мільёна беларусаў. Неяркія водбліскі сьвечак у руках дзяцей... Прэзы... More »
Ня менш красамоўна на карысьць незалежнасьці Беларусі гаворыць і яе гісторыя «Беларуская дзяржаўнасьць — піша. Купала — існавала ўмінулым. Гэта было Вялікае Літоўска-Беларускае княства». Дарэчы, у нашы дні радыкальна настроеныя гісторыкі схільны выключыць з назвы княства напамінак пра Літву. Ці ёсьць для гэтага падставы? Толькі глыбокія, рознаплянавыя дасьледаваньні могуць праясьніць характар палітычнай арганізацыі і дамінуючых кіруючых... More »
Палітычныя погляды Купалы фарміраваліся ў арганічнай сувязі зь ідэйнымі працэсамі ў набіраўшым сілу нацыянальным руху, зьяўляліся часткай адраджэнцкай ідэялёгіі, парасткі якой даў XIX век. Сёньня асабліва прыцягваюць да сябе ўвагу меркаваньні Купалы, якія храналягічна адносяцца да пэрыяду рэвалюцыі і грамадзянскай вайны ў Расеі. На крутым павароце гісторыі Янка Купала «асвайваў» сваёмесца ў проціборстве грамадскіх сіл. Яго палітычнае «с... More »
Праблема ўтварэньня дзяржаваў ў славян мае розныя асьпекты. Гэта і засяленьне славянскімг этнасамі пэўнай тэрыторыі на падмурку саюзаў плямёнаў, і ўзьнікненьне фэўдальнай дзяржавы, і пераход ад этапу ваеннай дэмакратыі да першых формаў дзяржаўнасьці, і хуткая пры ўтварэньні дзяржавы хрысьціянізацыя насельніцтва, адмаўленьне ад старажытнай язычніцкай рэлігіі,прынамсі ў першых стагодзьдзях зь існаваньнем двувер'я (спалучэньня хрысьціянств... More »