Przeszłość... Czas miniony, który musi być w świadomości jednostek, narodów, społeczeństw jeśli chcą one zachować tożsamość. Niekiedy odrzucany, negowany... i wracający później, by wypełnił bolesną lukę. Przeszłość małych ojczyzn człowieka, ta z której najłatwiej czerpać wsparcie. Wieś, miasteczko, parafia, gmina... Miejsca, z którymi człowiek się utożsamia, w których tkwi , lub do których powraca. (Wstęp, fragment)