Temat, który stanowi przedmiot dzisiejszej debaty, zaczyna się od słowa „współpraca”. Współpraca, to znacznie więcej niż stosunki, to praca na rzecz realizacji wspólnych celów. W tym przypadku do tej pracy na rzecz wspólnych celów przystąpić mają Polska i zjednoczone Niemcy. Dzisiejszy temat zawęziliśmy do wymiarów politycznego i społecznego. Zaczynamy od wymiaru politycznego dlatego, że stanowi on fundament, a równocześnie określa to, co jest właściwym celem naszego spotkania, to jest wymiar społeczny. Zakładamy, że współpraca, szczególnie między sąsiadami, określana jest poprzez całokształt stosunków rozwijanych na płaszczyźnie państwowej, a więc poprzez instytucje polityczne społeczeństw, czy też narodów, ale ostatecznie rozstrzyga się w wymiarze społeczeństwa, społeczeństwa obywatelskiego. Wymiar społeczny stanowi właśnie prerogatywę Parlamentu. (Janusz Ziółkowski, Współpraca Polski ze zjednoczonymi Niemcami, : Skrót wybranych wystąpień uczestników posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych Senatu RP dnia 26 października 1990 r.)