Praca dra Mariana Bendzy pt. "Cerkiew prawosławna w Rzeczypospolitej wobec unii 1674-1686" jest kolejną monografią pracowników naukowych Sekcji Prawosławnej w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej. Dzieło ukazuje, w oparciu o cenne, często unikalne materiały źródłowe, sytuację Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie panowania króla Jana III Sobieskiego /1674—1696/, a zwłaszcza do czasu zawarcia Pokoju Grzymułtowskiego z Rosją, w którym Polska zrzekła się m.in. Smoleńska, Kijowa i Czernihowa oraz zagwarantowała wolność wyznawcom prawosławia. Okres ten był szczególnie trudny dla prawosławia z uwagi na rozwijanie różnych form nietolerancyjnej polityki wyznaniowej ówczesnych czynników państwowych i kościelnych, a zwłaszcza intensyfikację dążeń unijnych dyktowanych nie tyle względami politycznymi, ile raczej antagonistyczno-konfesyjnymi, co zawsze zresztą przysparzało Ojczyźnie niemało kłopotów różnej natury, Ostatecznie jednak zwyciężył realizm i rozum polityczny panujących. Autor ukazał złożoność sytuacji i różnorodność działań, przejawy niesprawiedliwości i elementy racjonalizmu politycznego. (Od wydawcy, fragment)