Walka narodu polskiego z hitlerowskim okupantem w latach ostatniej wojny przejawiała się w różnej formie, od spontanicznego zrywu po kierowaną akcję. W zorganizowanej formie prowadziły ją liczne organizacje konspiracyjne mające poparcie, a zarazem zaplecze w szerokich kręgach społeczeństwa. Ruch oporu w Polsce obejmował wszystkie warstwy i klasy społeczne, ludzi o różnych przekonaniach politycznych, dorosłych, młodzież, a nawet dzieci. Potęgowała go eksterminacyjna polityka okupanta. Ruch oporu był więc obok przejawu woli walki, mającej zadokumentować, iż społeczeństwo polskie broni nie złożyło, także odpowiedzią na realizację hitlerowskich planów likwidacji państwa polskiego i wyniszczenia biologicznego jego narodu. (Przedmowa, fragment)