Białorusini w Polsce 1944-1949

Po drugiej wojnie światowej w nowych granicach państwa polskiego pozostały jedynie skrawki obszaru etnograficznie białoruskiego, leżące we wschodnich powiatach województwa białostockiego. Około 200-ty­sięczna społeczność białoruska nie stanowiła problemu w skali kraju, wiele natomiast znaczyła w sferze polityki lokalnej. Większość Biało­rusinów w Polsce pozostała w swoich miejscowościach, przyczyniając się do utrzymania ciągłości kulturowej, wyznaniowej i narodowościowej w nadgranicznych gminach województwa białostockiego. Praca ta jest próbą przedstawienia sytuacji ludności białoruskiej oraz problemów, które przed nią stanęły, w ostatnim okresie trwania jej jako społeczności tradycyjnej. W latach 1944-1949 utrzymywał się nadal ustalony od wieków styl życia, sposób gospodarowania, tradycje i obyczaje. Białorusini pozostawali zatem społecznością zdecydowanie wiejską. Ze środowiska tego zostały wyrwane w tym okresie jedynie nieliczne jednostki. Rozpad tej społeczności następował dopiero w la­tach pięćdziesiątych wraz z kolektywizacją wsi i jej konsekwencjami społecznymi, masową migracją do miast, upowszechnieniem oświaty, pojawieniem się elektryczności i propagandy radiowej oraz zmianą metod gospodarowania. (Wstęp, fragment)