Prace Ośrodka Studiów Wschodnich

1. W Naddniestrzu, Czeczenii, Abchazji, Górnym (Górskim) Karabachu, Osetii Południowej tlą się nierozwiązane konflikty. Na większości obszarów dotkniętych konfliktami powstały "parapaństwa", które stały się trwałym elementem układu sił w regionie. W Czeczenii, w następstwie opanowania republiki przez armię rosyjską, toczą się walki o charakterze partyzanckim. Konflikt w Tadżykistanie zakończył się w 1997 r., obecnie trwa proces normalizacji. 2. Każdy z wymienionych konfliktów pociągnął za sobą głębokie zmiany w sferze politycznej, społecznej, etnicznej, gospodarczej itp. Obecnie powrót do sytuacji sprzed wybuchu konfliktów jest niemożliwy. "Parapaństwa" umocniły swoją niezależność i wymknęły się spod kontroli sił zewnętrznych, od których były zależne w początkowej fazie konfliktu. (Tezy, fragment)