Sylwester Czetwertyński

Po opracowaniu biografii Sylwestra Kossowa, Teodozego Wasilewicza, Józefa Nielubowicza Tukalskiego i Józefa Bobrykowicza1 przedstawiam sylwetkę kolejnego władyki białoruskiego Sylwestra Czetwertyńskiego. Wszystkie wymienione postacie łączy pobyt na katedrze białoruskiej (władyctwo mścisławsko-orszańsko-mohylewskie), tak ważnej w dziejach Kościoła prawosławnego w Rzeczypospolitej. Z biskupstwa białoruskiego Sylwester Kossow i Józef Nielubowicz Tukalski objęli godność metropolitów kijowskich. Józef Bobrykowicz był pierwszym władyką powołanym na katedrę w Mohylewie. Z kolei Teodozy Wasilewicz stał się symbolem walki o zachowanie eparchii białoruskiej. Wymienieni biskupi byli ordynariuszami diecezji białoruskiej w latach 1633-1678. W odróżnieniu od swych poprzedników Sylwester Czetwertyński pełnił funkcję biskupa w zupełnie innych warunkach, kiedy to po 1702 r. na terenie całej Rzeczypospolitej pozostała jedyna eparchia prawosławna. W ostatnich latach ukazały się liczne publikacje o dziejach Kościoła prawosławnego w Europie Środkowo-Wschodniej. Podnoszono w nich jego rolę w historii państw tego regionu, omawiano status prawny i strukturę organizacyjną. Wiele miejsca poświęcono stosunkom między Kościołem wschodnim i zachodnim. Nowym zadaniem badawczym jest spojrzenie na losy Kościoła przez pryzmat doświadczeń wybitnych postaci tego czasu. Ukazanie działalności wybitnych hierarchów na tle dziejów Kościoła prawosławnego otwiera nowe możliwości badawcze, podnosi problem miejsca jednostki w całokształcie wydarzeń.