Socjaliści polscy w Niemczech do 1914 roku

Dzieje polskiego ruchu socjalistycznego przed 1914 rokiem doczekały się już wielu publikacji i choć brak jeszcze całościowych monografii poświęconych wchodzącym w jego skład nurtom i ugrupowaniom, to jego obraz staje się coraz pełniejszy. Niewielkie natomiast zainteresowanie wzbudziła dotychczas polityczna aktywność polskich robotników za granicą, mimo że niejednokrotnie wpływali oni na sytuację ruchu krajowego. Ten związek jest szczególnie widoczny na przykładzie poczynań polskich socjalistów w Niemczech, w kraju, który do rewolucji rosyjskich w roku 1917 stanowi ideologiczne i organizacyjne centrum światowego ruchu robotniczego. O ile jednak znacząca pozycja niemieckiej socjaldemokracji przyciągała do tego kraju ideologów i czołowych działaczy polskiego ruchu robotniczego, to jednak większość przebywających tam polskich socjalistów znalazła się w ojczyźnie Marksa i Bebla przede wszystkim ze względów ekonomicznych. (Wstęp. fragment)