Stroje dawnej Rzeczpospolitej

Dzisiaj, Drogi Czytelniku, oddajemy w Twoje ręce przepiękne ilustracje Jana Nepomucena Lewickiego sprzed 175 lat. To dla Ciebie wyjątkowa okazja, by przyjrzeć się bliżej narysowanym przez niego strojom. Nie sposób tu opisać wszystkie wyszczególnione ubiory, dlatego postaram się być dla Ciebie przewodnikiem przez formy najciekawsze i dla kultury polskiej najbardziej znaczące. Na początek warto powiedzieć kilka słów wspólnych dla wielu ubiorów chłopskich. Większość tkanin używanych na początku XIX wieku były to tak zwane samodziały, czyli materiały tkane ręcznie, w domach. Podstawowymi surowcami były len i wełna. Wybór jednego z nich zależał od wielu czynników: pory roku, wykonywanej pracy, czy regionu geograficznego. W górach na przykład, ze względu na dużą liczbę owiec na pastwiskach oraz pracę w kamienistym terenie i chłód, częściej wybierana była wełna. Na podmokłym i niezamożnym Polesiu łatwiej było o len, który posiadał dodatkową zaletę, że szybko sechł. Len był też główną tkaniną bieliźnianą, która latem zapewniała wszystkie potrzeby odzieżowe ubogiej rodziny. Jeszcze w 1939 roku gospodynie siały za domem len, z którego potem tkały na domowych krosnach materiał na koszule. (fragment)