Ihumen Sawa Palmowski

W ostatnich latach ukazały się liczne publikacje o dziejach Kościoła prawosławnego w Europie Środkowo-Wschodniej. Najnowsze opracowania podnoszą rolę Cerkwi wschodniej w historii państw tego regionu, omawiały jej status prawny i strukturę organizacyjną . Wiele miejsca poświęcono stosunkom między Kościołem wschodnim i zachodnim. Nowym wezwaniem dla historyków jest spojrzenie na losy Kościoła przez pryzmat doświadczeń wybitnych postaci. Ukazanie losów wielkich hierarchów na tle dziejów Kościoła otwiera szereg nowych możliwości badawczych, skłania do stawiania pytań o miejsce jednostki w całokształcie wydarzeń. Podejmując próbę przedstawienia kolejnej sylwetki wybitnego hierarchy Kościoła prawosławnego w Rzeczypospolitej pragnę ukazać jego rolę w kreowaniu ówczesnej polityki wyznaniowej państwa. Po opracowaniu biografii Teodozego Wasilewicza, Józefa Nielubowicza Tukalskiego i Sylwestra Kossowa oraz przedstawieniu ich miejsca w dziejach Kościoła prawosławnego pragnę przybliżyć postać Sawy Palmowskiego. Osoba ihumena bielskiego i wymienionych biskupów łączy wspólna troska o niezależność Kościoła prawosławnego w Rzeczypospolitej oraz walka o zachowanie dawnych praw i przywilejów. (ze Wstępu)