“Гапон” Аповесць у вершах на беларускай мове В. Дуніна-Марцінкевіча

Час да 60-тых гадоў цяперашняга стагоддзя , г. азн. да апошняй польска-рускай вайны, адзначыўся ў польскай літаратуры вялікім ажыўленнем у вывучэнні мясцовых этнаграфічных элементаў тэрыторый, уваходзіўшых некалі ў склад Польскай дзяржавы. Амаль з пачатку нашага стагоддзя ў гэтай літаратуры пачалі з’яўляцца досьледы аб Маларосіі, Беларусі і Ліцве; гэтыя вобласьці вывучалісь з гістарычнага, этнаграфічнага і эканамічнага боку. Такому напрамку не мала садзейнічаў Віленскі Ўніверсітэт, зачынены пасьля польскага паўстання 30-ых гадоў; у ім сабраліся лепшыя прадстаўнікі польскай навукі таго перыяду, у ім былі лепшыя польскія прафэсары, із яго выйшла шмат вядомых навукоўцаў. Канешне, навука з тых пор пайла на шмат далей, але, аднак, да шмат якіх прац таго часу, вывучаючым старыну Заходне-Рускага краю прыходзіцца звяртацца і цяпер: такія, напрыклад, працы Ярашэвіча, Норбута, Тышкевіча і інш. Уплыў Віленскага Ўніверсітэту прадаўжаўся і пасьля яго закрыцця да падзей 1863 года, калі пачаў моцна павялічвацца вялікарускі ўплыў.