Dzieci białostockie

Wybuch wojny światowej pozwolił ziścić marzenia wielu pokoleń Polaków o wolności. Nim ją osiągnięto krwawo bili się Polacy na wszystkich frontach wschodu i zachodu kontynentu. Wkładali mundury obcych państw i tworzyli własne formacje u boku aktualnych sojuszników. Nie brakowało ich na ogromnych obszarach Imperium Rosyjskiego. Stawali do boju w szeregach armii austriackiej, niemieckiej czy francuskiej. Na froncie zachodnim już w 1914 r. powstał pierwszy oddział nazwany później Legionem Bajończyków. Obok Francji, dużym zapleczem dla tworzonej Armii gen. Józefa Hallera były Włochy. Przebywało tam w obozach jenieckich koło Turynu i Neapolu ponad 35 tysięcy Polaków z armii austriackiej. Rząd włoski — sojusznik Francji godził się na rekrutację na terenie obozów jenieckich. Był jednak zdecydowanie przeciwny tworzeniu jednostek polskich, wyekwipowanych i uzbrojonych jak we Francji. (fragment)